Ασφαλιστικά

ΣΧΕΤ: Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 54 του Ν. 4921/2022 , (ΦΕΚ 75/τ.Α΄/18-4-2022).
 

• ΓΕΝΙΚΑ

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 54 του Ν. 4921/2022 : «Δουλειές ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίησης των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 75/τ.Α΄/18-4-2022), τροποποιούνται οι διατάξεις της περ. α) της παρ. 3 του άρθρου 34 του Ν. 4387/2016 , όπως ίσχυαν μετά την αντικατάσταση τους από την παρ. 3 του άρθρου 30 του Ν. 4670/2020 .
Επίσης, με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 54 του Ν. 4921/2022 , αντικαθίσταται η περ. β) της παραγράφου 3 του άρθρου 34 του Ν. 4387/2016 , όπως είχε αντικατασταθεί από την παρ. 3 του άρθρου 30 του Ν. 4670/2020 .
Με τις ως άνω διατάξεις θεσμοθετείται ειδική ρύθμιση για τη νομιμοποίηση του χρόνου ασφάλισης των προσώπων που καλόπιστα είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον e-ΕΦΚΑ φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών ενώ δεν συνέτρεχαν οι προβλεπόμενες εκ του νόμου προϋποθέσεις ασφάλισης.

Με την παρούσα κοινοποιούνται οι νέες διατάξεις και καθορίζονται το πεδίο εφαρμογής, οι προϋποθέσεις νομιμοποίησης χρόνου ασφάλισης και η διαχειριστική αντιμετώπιση. Συγκεκριμένα:

• ΚΟΙΝΟΠΟΙΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

• Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 54 του Ν. 4921/2022 , προβλέπεται ότι:

«2. ... η περ. α) της παρ. 3 του άρθρου 34 (του Ν. 4387/2016) διαμορφώνεται ως εξής: α)

αα) Ο χρόνος ασφάλισης προσώπων που έχουν υπαχθεί καλόπιστα στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον e - Ε.Φ.Κ.Α. φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών, λόγω απασχόλησης ή ιδιότητας, ενώ δεν συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις, λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον e-Ε.Φ.Κ.Α. και οι σχετικές ασφαλιστικές εισφορές δεν επιστρέφονται, εφόσον δεν έχει εκδοθεί απόφαση διαγραφής.
αβ) Από την ημερομηνία διαπίστωσης από τα αρμόδια όργανα της μη συνδρομής των νόμιμων προϋποθέσεων υπαγωγής και συνέχισης της ασφάλισης, τα ανωτέρω πρόσωπα υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση των εντασσόμενων στον e-Ε.Φ.Κ.Α. φορέων, τομέων κλάδων και λογαριασμών βάσει της ασκούμενης δραστηριότητας ή της ιδιότητας.
αγ) [Καταργείται]».

• Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 54 του Ν. 4921/2022 , ορίζεται ότι:

«3. Η περ. β) της παρ. 3 του άρθρου 34 του Ν. 4387/2016 αντικαθίσταται ως εξής:

β) Σε κάθε περίπτωση, εισφορές που καταβλήθηκαν και εισπράχθηκαν λογίζεται ότι αντιστοιχούν σε ασφαλιστικό χρόνο, αν δεν έχει αμφισβητηθεί από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. η ορθή υπαγωγή του ασφαλισμένου στον ασφαλιστικό φορέα που τις εισέπραξε εντός της πενταετίας από την καταβολή τους.».

• ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ

Οι κοινοποιούμενες διατάξεις έχουν εφαρμογή από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλ. από 18.04.2022.

• ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Στο πεδίο εφαρμογής των νέων διατάξεων εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι όλων των εντασσόμενων στον e-ΕΦΚΑ π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών (πλην των πολιτικών και στρατιωτικών υπαλλήλων και των ασφαλισμένων του π. Ο.Γ.Α.) οι οποίοι υπήχθησαν λανθασμένα στην ασφάλιση αυτών, λόγω απασχόλησης ή ιδιότητας και συνεχίζουν την ασφάλισή τους στον e-ΕΦΚΑ, με την ίδια ιδιότητα - απασχόληση.

• ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

Για να νομιμοποιηθεί ως χρόνος ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ το χρονικό διάστημα που έχει διανυθεί λανθασμένα, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι κάτωθι προϋποθέσεις

- Πραγματική ύπαρξη απασχόλησης, ιδιότητας ή επαγγέλματος.
- Υπαγωγή στην ασφάλιση των π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών χωρίς οι ασφαλισμένοι να πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται από τις σχετικές διατάξεις των π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών.
- Καλόπιστη υπαγωγή στην ασφάλιση των π. φορέων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών δηλ. ανυπαρξία απατηλής ενέργειας ή συμπεριφοράς τόσο κατά την υπαγωγή στην ασφάλιση όσο και κατά τη συνέχιση.
- Καταβολή των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών και ανεπιφύλακτη είσπραξή τους από τους π. φορείς, τομείς, κλάδους ή λογαριασμούς.
- Μη αμφισβήτηση από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. του χρόνου ασφάλισης στον π. φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό, εντός πενταετίας από την καταβολή και είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών.
- Μη έκδοση απόφασης διαγραφής (για τους μη μισθωτούς).

• ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗΣ ΥΠΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

Όταν διαπιστωθεί από τα αρμόδια όργανα του e-ΕΦΚΑ η απουσία των νόμιμων προϋποθέσεων υπαγωγής και συνέχισης της ασφάλισης, πρέπει να εξετάζεται άμεσα η δυνατότητα ή μη νομιμοποίησης ολόκληρου ή μέρους του χρονικού διαστήματος ασφάλισης, λαμβάνοντας υπόψη αν έχει ή όχι αμφισβητηθεί από τον e-ΕΦΚΑ η ορθή υπαγωγή του ασφαλισμένου στον πρώην ασφαλιστικό φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό εντός πενταετίας από τότε που καταβλήθηκαν οι αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές, ( παράγραφος 3 άρθρου 54 Ν. 4921/2022 ).
Ο χρόνος που νομιμοποιείται λογίζεται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης στον π. φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό και εν συνεχεία στον e-ΕΦΚΑ.
Η ασφάλιση συνεχίζεται πλέον ορθά στον e-ΕΦΚΑ, βάσει της ασκούμενης δραστηριότητας, απασχόλησης ή ιδιότητας των ασφαλισμένων.

• ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1) Λανθασμένη υπαγωγή στην ασφάλιση π. φορέα/ τομέα/ κλάδου/λογαριασμού λόγω απασχόλησης - ιδιότητας η οποία συνεχίζεται και στον e-ΕΦΚΑ

Το Τμήμα Ασφάλισης και Εισφορών αρμόδιας Τοπικής Διεύθυνσης του e-ΕΦΚΑ διαπιστώνει στις 2/6/2022 ότι ασφαλισμένη η οποία είχε υπαχθεί καλόπιστα στην υποχρεωτική ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ από 01/04/2004 ως «νοσοκόμα» έπρεπε να υπαχθεί με τις διατάξεις του άρθρου 2 του α.ν. 1846/51, όπως ισχύει, στην υποχρεωτική ασφάλιση του π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ.

Η εν λόγω ασφαλισμένη έχει εξοφλήσει το σύνολο των ασφαλιστικών της υποχρεώσεων και συνεχίζει με την ίδια απασχόληση στον e-ΕΦΚΑ χωρίς να έχει αμφισβητηθεί μέχρι τη στιγμή του ελέγχου η υπαγωγή της στην ασφάλιση του πρώην φορέα.

Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος που έχει διανυθεί από την ημερομηνία υπαγωγής στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ (01/04/2004) και εν συνεχεία στον e-ΕΦΚΑ, νομιμοποιείται ως εξής:

• Από 01/04/2004 έως και 30/06/2017 λογίζεται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης στον π. ΟΑΕΕ και εν συνεχεία στον e-ΕΦΚΑ (π. ΟΑΕΕ), καθόσον αφορά χρόνο πέραν της πενταετίας από την καταβολή και είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών.
• Από 01/07/2017 και εφεξής, θα πρέπει να τακτοποιηθεί ασφαλιστικά σύμφωνα με τις διατάξεις του π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ (καταλογισμός εισφορών στον υπόχρεο εργοδότη) δεδομένου ότι δεν έχει παρέλθει πενταετία από τη χρονική στιγμή που διαπιστώθηκε η λανθασμένη υπαγωγή στον π. ΟΑΕΕ.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ

Η ασφάλιση ως μισθωτή θα αρχίσει από 01/07/2017 γιατί η ασφάλιση στον e-ΕΦΚΑ (π. ΟΑΕΕ) καλύπτει όλον τον 6ο/2017.

2) Λανθασμένη υπαγωγή στην ασφάλιση π. φορέα/τομέα/κλάδου/λογαριασμού με έναρξη απασχόλησης ή ιδιότητας και λήξη αυτής μέχρι την 31/12/2016 χωρίς να συνεχίζεται στον e-ΕΦΚΑ

Από 18/04/2022 (ημερομηνία έναρξης ισχύος των διατάξεων του άρθρου 54 Ν. 4921/2022) και εντεύθεν, όταν διαπιστώνονται από τα αρμόδια όργανα του φορέα, περιπτώσεις ασφαλισμένων χωρίς νόμιμες προϋποθέσεις ασφάλισης σε εντασσόμενους στον e-ΕΦΚΑ π. φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς, με έναρξη απασχόλησης - ιδιότητας και λήξη αυτής μέχρι 31/12/2016, δεν θα εφαρμόζεται το νομοθετικό πλαίσιο που ίσχυε σε αυτούς μέχρι 31/12/2016 αλλά τα προβλεπόμενα στις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 54 του Ν. 4921/2022.

Παράδειγμα

Το Τμήμα Ασφάλισης και Εισφορών αρμόδιας Τοπικής Διεύθυνσης του e-ΕΦΚΑ διαπίστωσε στις 6/6/2022 ότι ασφαλισμένη η οποία παρείχε «υπηρεσίες καθαριότητας» σε επιχείρηση, είχε υπαχθεί καλόπιστα στην υποχρεωτική ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ από 1/3/2012.

Η συγκεκριμένη είχε εξοφλήσει τις ασφαλιστικές της υποχρεώσεις, διέκοψε τη δραστηριότητά της στις 31/10/2015, χωρίς να συνεχίζει ως εν ενεργεία ασφαλισμένη στον e-ΕΦΚΑ και έπρεπε να υπαχθεί με τις διατάξεις του άρθρου 2 του α.ν. 1846/51, όπως ισχύει, στην υποχρεωτική και αυτοδίκαιη ασφάλιση του π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ. Στην περίπτωση αυτή ο χρόνος που έχει διανυθεί στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ (από 1/3/2012 έως 31/10/2015) νομιμοποιείται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ (π. ΟΑΕΕ), εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των κοινοποιούμενων στην παρούσα διατάξεων.

3) Λανθασμένη υπαγωγή στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ λόγω απασχόλησης - ιδιότητας

Το Τμήμα Ασφάλισης και Εισφορών αρμόδιας Τοπικής Διεύθυνσης του e-ΕΦΚΑ διαπιστώνει στις 03/05/2022 ότι ασφαλισμένος ο οποίος είχε υπαχθεί καλόπιστα στην υποχρεωτική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ) από 10/06/2020 ως «Διαχειριστής ΙΚΕ», (για τις αμοιβές διαχείρισης) και συνεχίζει με την ίδια ιδιότητα, έπρεπε να έχει υπαχθεί με βάση τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 116 του Ν. 4072/12 στην υποχρεωτική ασφάλιση ως μη μισθωτός [e-ΕΦΚΑ (π. ΟΑΕΕ)].
Για τον εν λόγω ασφαλισμένο έχει εξοφληθεί το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότη και εργαζόμενου) και δεν έχει αμφισβητηθεί μέχρι τη στιγμή του ελέγχου η υπαγωγή του στην ασφάλιση.
Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να ακυρωθεί, από 10/06/2020 και εντεύθεν, η ασφάλισή του στον e-ΕΦΚΑ (π. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ) και να ασφαλιστεί ως μη μισθωτός, σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του π. ΟΑΕΕ, δεδομένου ότι δεν έχει παρέλθει πενταετία, από την καταβολή των εισφορών.

Της παρούσας να λάβει γνώση, με ευθύνη των προϊσταμένων Διευθύνσεων και Τμημάτων, το προσωπικό της αρμοδιότητάς τους.