Αθήνα 31/05/2010
Αρ. πρωτ.:
ΠΟΛ. 1080
ΘΕΜΑ: Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 3610/07 στην περίπτωση επιστροφής ΦΠΑ σε αγρότες του ειδικού καθεστώτος χωρίς να υπάρχει δικαίωμα.
Σχετικά με το ανωτέρω θέμα και για την ομοιόμορφη εφαρμογή διευκρινίζονται τα εξής:
1. Με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν.3610/2007 (περί εθελοντικής συμμόρφωσης), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 14 του ν. 3763/2009, δίνεται η δυνατότητα στους φορολογούμενους, στο πλαίσιο τακτικού ή προσωρινού ελέγχου, εντός προθεσμίας δέκα ημερών από την επίδοση σε αυτούς σχετικής έγγραφης πρόσκλησης να υποβάλουν αρχικές ή συμπληρωματικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φορολογιών, τελών και εισφορών, με μείωση στο 1/2 των πρόσθετων φόρων που προβλέπονται από τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 1 του ν.2523/1997, επί εκπροθέσμων δηλώσεων. Επιπλέον, στην περίπτωση αυτή, τα πρόστιμα των άρθρων 4, 5 και 6 του ν. 2523/97 που σχετίζονται άμεσα με τις υποβαλλόμενες δηλώσεις ή τη δηλωθείσα φορολογητέα ύλη, μειώνονται στο 1/5.
2. Η άσκηση αγροτικής εκμετάλλευσης συνιστά οικονομική δραστηριότητα η οποία υπάγεται στο ΦΠΑ. Λόγω της ιδιαιτερότητας του κλάδου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ (ν.2859/2000), οι οποίες είναι σύμφωνες με την κοινοτική νομοθεσία περί ΦΠΑ (οδηγία 2006/112/ΕΚ), οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος δεν οφείλουν ΦΠΑ για τις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων τους, κατά συνέπεια δεν υποχρεούνται στην υποβολή δηλώσεων απόδοσης του φόρου όπως οι λοιποί υποκείμενοι στο φόρο. Έχουν όμως δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που επιβαρύνει τις εισροές τους (αγορά πρώτων και βοηθητικών υλών, επενδυτικών αγαθών), η οποία, λόγω του ότι οι πωλήσεις τους δεν υπάγονται στο φόρο, καθώς ο φόρος εισπράττεται στο επόμενο στάδιο της εμπορικής διαδικασίας, διενεργείται έμμεσα, μέσω επιστροφής από το δημόσιο με την εφαρμογή κατ' αποκοπή συντελεστών επί της αξίας της αγροτικής παραγωγής τους που διατίθεται προς άλλους υποκείμενους στο φόρο.
3. Η διαδικασία επιστροφής και τα δικαιολογητικά (υποβολή αίτησης και προβλεπόμενα φορολογικά στοιχεία), έχουν οριστεί με την απόφαση Π.953/432/64/ ΠΟΛ.41/3.2.1988. Για την επιβολή κυρώσεων, στην περίπτωση που διαπιστωθεί από τον έλεγχο ότι έλαβαν μεγαλύτερο ποσό από αυτό που δικαιούνται, ισχύουν οι διατάξεις του ν.2523/97.
4. Η ανωτέρω αίτηση επιστροφής θεωρείται ως δήλωση ΦΠΑ, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγρότες είναι υποκείμενοι στο φόρο, δεν υποχρεούνται σε καταβολή φόρου για τις πωλήσεις που πραγματοποιούν, λόγω του ειδικού καθεστώτος που υπάγονται, κατά συνέπεια δηλώνουν μόνο τις πωλήσεις που έχουν πραγματοποιήσει προς άλλους υποκείμενους στο φόρο, με βάση τις οποίες υπολογίζεται, με τους κατ' αποκοπή συντελεστές, ο φόρος των εισροών τους, για τον οποίο υπάρχει δικαίωμα επιστροφής, δηλαδή δηλώνεται μόνο ο φόρος των εισροών τους.
5. Σύμφωνα με τα ανωτέρω και προκειμένου να διασφαλιστεί η ίδια αντιμετώπιση των αγροτών με τους λοιπούς υποκείμενους στο ΦΠΑ, οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ μπορούν, στο πλαίσιο σχετικού τακτικού ή προσωρινού ελέγχου, να κάνουν χρήση των ευνοϊκών διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 3610/07. Κατά συνέπεια έχουν τη δυνατότητα καταβολής του φόρου που τους έχει επιστραφεί χωρίς να υπάρχει ανάλογο δικαίωμα (π.χ. χρησιμοποίηση πλαστών, εικονικών φορολογικών στοιχείων, λανθασμένη καταγραφή στην αίτηση επιστροφής), με μείωση των κυρώσεων, σύμφωνα με το άρθρο αυτό.
6. Η καταβολή του φόρου αυτού πραγματοποιείται με υποβολή έκτακτης περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ, εντός της προθεσμίας που προβλέπεται από το άρθρο 4 του ν. 3610/07.
7. Η ίδια διαδικασία (υποβολή έκτακτης δήλωσης ΦΠΑ) μπορεί να ακολουθείται σε κάθε περίπτωση που αγρότες του ειδικού καθεστώτος επιθυμούν να επιστρέψουν στο δημόσιο ποσό φόρου που έλαβαν επιστροφή χωρίς να το δικαιούνται, καταβάλλοντας την προβλεπόμενη προσαύξηση λόγω εκπροθέσμου, η οποία υπολογίζεται από την ημερομηνία πραγματοποίησης της επιστροφής, είτε απευθείας στους αγρότες, είτε στη συνεταιριστική οργάνωση μέσω της οποίας υποβλήθηκαν οι αιτήσεις επιστροφής. Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές που οι αγρότες επιθυμούν την επιστροφή στο δημόσιο φόρου που έλαβαν χωρίς να τον δικαιούνται, δεν υποβάλλεται τροποποιητική αίτηση επιστροφής, ακόμη και αν δεν έχει παρέλθει η σχετική προθεσμία.
8. Οι έκτακτες περιοδικές δηλώσεις που υποβάλλονται σύμφωνα με τις παραγράφους 6 και 7 ανωτέρω, καταχωρούνται στο υποσύστημα ΦΠΑ TAXIS, επιλέγοντας την ένδειξη «Διόρθωση επιστροφής σε αγρότες», στην επιλογή «άλλη αιτία» της «έκτακτης περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ».