Αθήνα 25/06/2019
Αρ. πρωτ.: 1394

ΘΕΜΑ: Λογιστικός χειρισμός υπομίσθωσης.

ΕΡΩΤΗΜΑ

Έχουμε μια μακρόχρονη μίσθωση ενός αυτοκινήτου, διάρκεια 18 μήνες, το οποίο στο τέλος θα παραμείνει στην κατοχή μας με αξία αγοράς 1.000€ και ταυτόχρονα το έχουμε υπεκμισθώσει σε κάποιον πελάτη μας για 24 μήνες, το οποίο θα παραμείνει στην κατοχή του με τιμή πώλησης 1.500€.

Θα το χειριστούμε ως χρηματοδοτική μίσθωση η ως λειτουργική μίσθωση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Υπομίσθωση είναι η συναλλαγή στο πλαίσιο της οποίας ο μισθωτής («ενδιάμεσος εκμισθωτής») εκμισθώνει εκ νέου το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο σε τρίτο μέρος, ενώ η μίσθωση («κύρια μίσθωση») μεταξύ του κυρίως εκμισθωτή και του μισθωτή παραμένει σε ισχύ.
Ο κατάλληλος λογιστικός χειρισμός για τον ενδιάμεσο εκμισθωτή του ερωτήματος εξαρτάται από την ουσία των συναλλαγών.

Εάν οι συναλλαγές μίσθωσης και εκμίσθωσης από τον ενδιάμεσο εκμισθωτή είναι δύο ανεξάρτητες συναλλαγές τότε, αφού πρώτα κατηγοριοποιήσει αυτός τις μισθώσεις σε χρηματοδοτικές ή λειτουργικές, θα προχωρήσει στους λογιστικούς χειρισμούς που προβλέπονται από τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα για τις μισθώσεις.

Αντιθέτως, εάν ο ενδιάμεσος εκμισθωτής δεν αναλαμβάνει ουσιώδεις κινδύνους και ωφέλειες από τις μισθώσεις τότε, είναι πιθανό, να δρα ως εντολοδόχος και, κατά συνέπεια, για τις συναλλαγές αυτές θα πρέπει να καταχωρίσει έσοδο προμήθειας αντί της καταχώρισης απαιτήσεων και υποχρεώσεων όπως περιγράφονται κατωτέρω.
Με την παραδοχή ότι οι δύο συναλλαγές που περιγράφονται στο ερώτημα είναι ανεξάρτητες και δεν αποτελούν μέρος άλλης συναλλαγής και ότι για τον μισθωτή («ενδιάμεσο εκμισθωτή») συνεχίζουν να υφίστανται οι υποχρεώσεις του προς τον κυρίως εκμισθωτή, ενώ, ταυτοχρόνως, έχει εκμισθώσει το αυτοκίνητο σε τρίτο μέρος, ο ενδιάμεσος εκμισθωτής θα πρέπει να κατηγοριοποιήσει την συναλλαγή της μίσθωσης.

Η μίσθωση στο ερώτημα φαίνεται ότι είναι χρηματοδοτική, γιατί ο μισθωτής έχει το δικαίωμα αγοράς του περιουσιακού στοιχείου σε τιμή που αναμένεται να είναι επαρκώς χαμηλότερη από την εύλογη αξία κατά την ημερομηνία άσκησης του δικαιώματος (€ 1.000), έτσι ώστε, κατά την έναρξη της μίσθωσης, να θεωρείται ευλόγως βέβαιο ότι το δικαίωμα θα ασκηθεί.

Στη συνέχεια, ο ενδιάμεσος εκμισθωτής θα πρέπει να κατηγοριοποιήσει και τη συναλλαγή εκμίσθωσης, η οποία και αυτή, για τον ίδιο λόγο, φαίνεται ότι αποτελεί χρηματοδοτική μίσθωση.

Εννοείται ότι είναι απαραίτητο να συνεξετάζονται όλοι οι όροι των μισθώσεων που όμως δεν μας γνωστοποιούνται στο ερώτημα.
Συνεπώς, για το αυτοκίνητο, η εταιρεία του ερωτήματος θα προχωρήσει στους κάτωθι λογιστικούς χειρισμούς παράλληλα ως μισθωτής και εκμισθωτής:

Μισθωτής:

Το αυτοκίνητο που θα περιέλθει αρχικά στον ενδιάμεσο εκμισθωτή θα καταχωριστεί ως περιουσιακό στοιχείο του με το κόστος κτήσης που θα είχε προκύψει εάν το στοιχείο αυτό είχε αγοραστεί, με ταυτόχρονη καταχώριση αντίστοιχης υποχρέωσης προς την κυρίως εκμισθώτρια οντότητα (υποχρέωση χρηματοδοτικής μίσθωσης).

Η υποχρέωση χρηματοδοτικής μίσθωσης θα αντιμετωπιστεί ως δάνειο, το δε μίσθωμα θα διαχωρίζεται σε χρεολύσιο, το οποίο μειώνει το δάνειο, και σε τόκο που καταχωρίζεται ως χρηματοοικονομικό έξοδο.

Εκμισθωτής:

Το αυτοκίνητο που θα εκμισθωθεί σε τρίτο μέρος, δυνάμει χρηματοδοτικής μίσθωσης, θα διαγραφεί και αντί αυτού θα καταχωριστεί στα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας μία απαίτηση από χρηματοδοτική μίσθωση με ποσό ίσο με την καθαρή επένδυση στη μίσθωση.

Μεταγενέστερα, η απαίτηση χρηματοδοτικής μίσθωσης θα αντιμετωπιστεί ως χορηγηθέν δάνειο, το δε μίσθωμα θα διαχωρίζεται σε χρεολύσιο, το οποίο μειώνει το δάνειο, και σε τόκο που καταχωρίζεται ως χρηματοοικονομικό έσοδο.

Οποιαδήποτε διαφορά προκύψει κατά τη διαγραφή του παγίου και την καταχώριση της απαίτησης από χρηματοδοτική μίσθωση θα καταχωριστεί στα αποτελέσματα. Επομένως, από την εξεταζόμενη συναλλαγή η εταιρεία θα παρουσιάζει απαίτηση και υποχρέωση από χρηματοδοτικές μισθώσεις στον Ισολογισμό της και έσοδα και έξοδα από τόκους στην κατάσταση αποτελεσμάτων της.