Αθήνα 31/08/2016
Αρ. πρωτ.: 984

ΘΕΜΑ: Ερώτημα για μη πρόβλεψη απομείωσης αξίας ομολογιών ελληνικών δανείων.

ΕΡΩΤΗΜΑ

Η εταιρεία XXX εγγεγραμμένη στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων με αριθμό XXXX υπέβαλε στις 09/09/2015 αίτηση αναθεώρησης και κατάταξης στην 5° τάξη του Μ.Ε.ΕΠ., συνυποβάλλοντας τις οικονομικές καταστάσεις της 31/12/2014.
Στην παράγραφο «Βάση για γνώμη με επιφύλαξη» της Έκθεσης Ελέγχου της 03/06/2015 του ισολογισμού της 31/12/2014 της εταιρείας, στην παρατήρηση υπ΄ αριθμ. 3 ο Α.Ο.Ε.Λ. ανέφερε «κατά παρέκκλιση των λογιστικών αρχών, που προβλέπονται από τον κωδ. Ν.2190/1920 και το ΕΓΛΣ, δεν έχουν αποτιμηθεί στην τρέχουσα αξία τους οι κατεχόμενες ομολογίες ελληνικών δανείων, με συνέπεια η αξία των ομολογιών, τα αποτελέσματα χρήσης και τα ίδια κεφάλαια να επηρεάζονται ανάλογα. Δεν μας παρασχέθηκαν πληροφορίες για τον υπολογισμό της ως άνω τρέχουσας αξίας».
Το Κυκλοφορούν Ενεργητικό, το Σύνολο Ενεργητικού και τα Ίδια Κεφάλαια της εταιρείας, αποτελούν μεγέθη που καθορίζουν, μεταξύ άλλων, την κατάταξη της εταιρείας στην αιτούμενη τάξη εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων.
Με το υπ΄ αριθμ. Πρωτ. ΔΜ/οικ/30269/22-12-15, έγγραφο, η Υπηρεσία μας, ζήτησε από την εταιρεία ΕΝΕΤ ΑΕ, να μας «βεβαιώσει ο Α.Ο.Ε.Λ. κατά πόσο επηρεάζονται τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας» από την ανωτέρω με αριθμό 3 παρατήρηση της Έκθεσης Ελέγχου του.
Η εταιρεία, στις 24/03/2016, προσκόμισε:

1. βεβαίωση του Α.Ο.Ε.Λ. ο οποίος βεβαιώνει ότι «ύστερα και από σχετική πρόσφατη ενημέρωση από την AtticaBank, οι κατεχόμενες από την εταιρεία ομολογίες δεν είναι διαπραγματεύσιμες στην ελεύθερη αγορά και η τρέχουσα αξία τους προσδιορίζεται κατά την ρευστοποίησή τους που προβλέπεται να γίνει μέχρι τον Ιούνιο του έτους 2018. Κατόπιν αυτού, μη υπαρχούσης τρέχουσας αξίας, αποτιμώνται σήμερα στην ονομαστική τους αξία που συμπίπτει με την τιμή κτήσης τους, αξία η οποία έχει καταχωρηθεί στα βιβλία και τις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας και θεωρείται ορθή.» και
2. νέο ισολογισμό της 31/12/2014, ο οποίος δημοσιεύτηκε σύμφωνα με το άρθρο 232 του Ν.4072/12 , με αναδιατυπωμένη έκθεση ελέγχου, ημερομηνίας 21/03/2016, χωρίς την πιο πάνω παρατήρηση.

Ενόψει των ανωτέρω, παρακαλούμε να μας γνωρίσετε το συντομότερο δυνατόν, αν η μη διαπραγμάτευση ομολογιών στην ελεύθερη αγορά, συνιστά λόγο αδυναμίας, αποτίμησής τους στην τρέχουσα αξία και ως εκ΄ τούτου προσδιορισμού της απομείωσης των Ιδίων Κεφαλαίων του Κυκλοφορούντος Ενεργητικού και του Συνόλου Ενεργητικού της εταιρείας.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Από το Κ.Ν. 2190/20, (που ήταν σε ισχύ μέχρι την 31.12.2014), προβλέπονταν δύο μέθοδοι επιμέτρησης των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων:

(α) το κόστος κτήσης μείον τυχόν ζημίες απομείωσης (ορίζεται στο άρθρο 43 παρ.1 (α,β και γ) και
(β) η εύλογη αξία (ορίζεται στο άρθρο 43 (γ)).

Η επιλογή της μεθόδου γινόταν κατά την κρίση της επιχείρησης και εφαρμοζόταν με συνέπεια στη διάρκεια των περιόδων.

1. Η εξειδίκευση της μεθόδου του κόστους κτήσης μείον απομείωση για τα αναφερόμενα στο ερώτημα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, φαίνεται να γινόταν στην παράγραφο 6 (στ) του άρθρου 43 του κ.ν. 2190/20, βάσει της οποίας, «τα κάθε φύσεως χρεόγραφα και τίτλοι, που έχουν χαρακτήρα προθεσμιακής κατάθεσης και δεν έχουν εισαχθεί στο Χρηματιστήριο, αποτιμούνται στην κατ΄ είδος παρούσα αξία τους κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού, η οποία προσδιορίζεται με βάση το ετήσιο επιτόκιο του κάθε χρεογράφου ή τίτλου».
Η εν λόγω διάταξη που μάλλον είναι η πιο σχετική με το θέμα, δεν προβλεπόταν όμως με τη συγκεκριμένη διατύπωση («χαρακτήρα προθεσμιακής κατάθεσης») από την τότε ισχύουσα Ευρωπαϊκή Λογιστική Οδηγία και συνεπώς είναι ασαφής.
Για παράδειγμα, η έννοια της παρούσας αξίας, με την υπόθεση ότι η εν λόγω διάταξη είναι σχετική, δεν διευκρινίζεται στο νόμο.
Στο λογιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας πάντως, η παρούσα αξία ενός χρηματοοικονομικού μέσου αφορά την αξία που προκύπτει από την προεξόφληση των μελλοντικών χρηματοροών του, με συγκεκριμένο ή συγκεκριμένα κατά περίπτωση επιτόκια, κατά το χρόνο της προεξόφλησης. Το πως προκύπτουν όμως οι μελλοντικές χρηματοροές και ποιο είναι το προεξοφλητικό/ά επιτόκιο/α, επίσης δεν καθορίζονται στο νόμο και ως εκ τούτου το ΣΛΟΤ δεν μπορεί να εκφράσει γνώμη βάσει αυτής της τότε ισχύουσας νομοθεσίας για επιμέτρηση των εν λόγω στοιχείων με τη μέθοδο του κόστους κτήσης.
2. Η εξειδίκευση της μεθόδου της εύλογης αξίας για τα εν λόγω στοιχεία γίνεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 43 (γ) η οποία προβλέπει, ότι η εύλογη αξία καθορίζεται σύμφωνα με τις παρακάτω μεθόδους:

α) Την τρέχουσα αξία, για τα χρηματοοικονομικά μέσα για τα οποία υφίσταται αξιόπιστη αγορά. Εάν η τρέχουσα αξία ενός χρηματοοικονομικού μέσου δεν είναι άμεσα προσδιορίσιμη, αλλά μπορεί να προσδιοριστεί για τα επιμέρους στοιχεία του ή για κάποιο παρόμοιο μέσο, η τρέχουσα αξία είναι δυνατόν να προκύψει από την αξία των επιμέρους στοιχείων του ή του παρόμοιου σε αυτό μέσου.
β) Την αξία που προκύπτει από γενικής αποδοχής υποδείγματα και τεχνικές αποτίμησης, για τα μέσα για τα οποία δεν υφίσταται αξιόπιστη αγορά. Τα εν λόγω υποδείγματα και τεχνικές αποτίμησης πρέπει να εξασφαλίζουν μία λογική προσέγγιση της τρέχουσας αξίας.
γ) Τα χρηματοοικονομικά μέσα που δεν μπορούν να αποτιμηθούν αξιόπιστα με κάποια από τις παραπάνω δύο μεθόδους (α) και (β), αποτιμώνται σύμφωνα με τους κανόνες της παραγράφου 6 του άρθρου 43.

Συνεπώς αν τα εν λόγω στοιχεία επιμετρούνται στην εύλογη αξία τους, πρέπει να εφαρμόζονται οι παράγραφοι 2 (β) ή 2(γ), κατά περίπτωση.