Απαντήσεις σε Ερωτήματα Φορολογίας Κεφαλαίου.
(Από την ΓΓΠΣ)
Απαντήσεις
1. Τα δικαιολογητικά που υποβάλλονται για τη χορήγηση της απαλλαγής φόρου για πρώτη κατοικία είναι:
1 Αναλυτική κατάσταση ακινήτων σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρέχεται από τη Δ.Ο.Υ, υπογεγραμμένη και από τους δύο συζύγους.
2 Αντίγραφο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των τριών τελευταίων ετών.
3 Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δικαιούχου και ληξιαρχική πράξη γάμου ή γέννησης τέκνου, κατά περίπτωση, εφόσον τα στοιχεία του γάμου ή της γέννησης δεν προκύπτουν από αυτό.
4 Τοπογραφικό διάγραμμα με επ΄αυτού δήλωση μηχανικού ότι το αγοραζόμενο οικόπεδο ή το οικόπεδο μέσα στο οποίο βρίσκεται η αγοραζόμενη κατοικία είναι οικοδομήσιμο και βρίσκεται μέσα σε εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο. Στην περίπτωση κατά την οποία έχει εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία άδεια οικοδομής, δεν απαιτείται το προηγούμενο δικαιολογητικό, εφόσον από την άδεια οικοδομής, και το προσαρτημένο σ’αυτή τοπογραφικό διάγραμμα προκύπτουν και οι δύο αναγκαίες κατά νόμο προϋποθέσεις.
Τα δικαιολογητικά υποβάλλονται μαζί με τη δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτου πριν από την υπογραφή του οριστικού συμβολαίου.
2. Η μεταβίβαση μετοχών ΑΕ με δωρεά ή γονική παροχή σε συγγενείς Α και Β κατηγορίας μπορεί να φορολογηθούν είτε αυτοτελώς με εξάντληση της φορολογίας είτε με βάση την κατά περίπτωση προβλεπόμενη φορολογική κλίμακα. Τούτο είναι στη διακριτική ευχέρεια του υπόχρεου σε φόρο.
Ειδικότερα:
α) κατά τη μεταβίβαση στο χρηματιστήριο εισηγμένων μετοχών με δωρεά ή γονική παροχή σε συγγενείς α΄ Κατηγορίας, ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 0,6% ενώ σε συγγενείς β΄Κατηγορίας με συντελεστή 1,2%.
β) κατά τη μεταβίβαση μετοχών μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο οι παραπάνω συντελεστές είναι 1,2 % και 2,4% αντίστοιχα.
γ) αν ο υπόχρεος δεν επιλέγει την αυτοτελή τρόπο φορολόγησης η μεταβίβαση γίνεται όπως προβλέπεται για οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο.
δ) η μεταβίβαση μετοχών προς οποιοδήποτε τρίτο που δεν ανήκει στην Α ή Β΄ Κατηγορία συγγενών φορολογείται αποκλειστικά με τις γενικές διατάξεις, δηλ. δεν ισχύει η αυτοτελής φορολόγηση.
ε) η αξία των μετοχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο είναι η αξία που έχει στο (χρηματιστήριο) η μετοχή, την προηγούμενη ημέρα του χρόνου που γεννιέται η φορολογική υποχρέωση.
Η αξία των μετοχών που δεν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο με βάση την οικονομική κατάσταση της εταιρείας.
3. Η μεταβίβαση μετοχών ΑΕ με δωρεά ή γονική παροχή σε συγγενείς Α και Β κατηγορίας μπορεί να φορολογηθούν είτε αυτοτελώς με εξάντληση της φορολογίας είτε με βάση την κατά περίπτωση προβλεπόμενη φορολογική κλίμακα. Τούτο είναι στη διακριτική ευχέρεια του υπόχρεου σε φόρο.
Ειδικότερα:
α) κατά τη μεταβίβαση στο χρηματιστήριο εισηγμένων μετοχών με δωρεά ή γονική παροχή σε συγγενείς α΄ Κατηγορίας, ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 0,6% ενώ σε συγγενείς β΄Κατηγορίας με συντελεστή 1,2%.
β) κατά τη μεταβίβαση μετοχών μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο οι παραπάνω συντελεστές είναι 1,2 % και 2,4% αντίστοιχα.
γ) αν ο υπόχρεος δεν επιλέγει την αυτοτελή τρόπο φορολόγησης η μεταβίβαση γίνεται όπως προβλέπεται για οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο.
δ) η μεταβίβαση μετοχών προς οποιοδήποτε τρίτο που δεν ανήκει στην Α ή Β΄ Κατηγορία συγγενών φορολογείται αποκλειστικά με τις γενικές διατάξεις, δηλ. δεν ισχύει η αυτοτελής φορολόγηση.
ε) η αξία των μετοχών των εισηγμένων στο χρηματιστήριο είναι η αξία που έχει στο (χρηματιστήριο) η μετοχή, την προηγούμενη ημέρα του χρόνου που γεννιέται η φορολογική υποχρέωση.
Η αξία των μετοχών που δεν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο με βάση την οικονομική κατάσταση της εταιρείας.
4. Για την υποβολή των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς, αρμόδια Δ.Ο.Υ είναι η Δ.Ο.Υ. της κατοικίας του κληρονομουμένου. Αν ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή και απεβίωσε στην Ελλάδα, αρμόδια είναι η Δ.Ο.Υ στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας απεβίωσε ο κληρονομούμενος. Στην περίπτωση που ο κληρονομούμενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής και απεβίωσε στην αλλοδαπή αρμόδια είναι η Δ.Ο.Υ Κατοίκων Εξωτερικού (Λυκούργου 18, Αθήνα).
5. Για την υποβολή της δήλωσης φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας, (ΦΜΑΠ), αρμόδια Δ.Ο.Υ , είναι η εκείνη, στην οποία υποβάλλεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
6. Αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την υποβολή δήλωσης φόρου δωρεάς – γονικής παροχής, είναι η Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας της κατοικίας του δωρητή/ παρέχοντα γονέα.
7. Σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου οι συμβαλλόμενοι πριν από τη σύνταξη του συμβολαίου, υποχρεούνται να επιδώσουν κοινή δήλωση Φ.Μ.Α, προς τον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας που βρίσκεται το ακίνητο.
8. Η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομιάς, είναι «μέσα» σε έξι μήνες, αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή μέσα σε ένα χρόνο αν ο κληρονομούμενος ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά το χρόνο θανάτου στην αλλοδαπή.
Η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί κατ΄ανώτατο όριο μέχρι 3 μήνες με απόφαση του Προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ για αποχρώντες λόγους.
9. Η απαλλαγή παρέχεται :
Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από άγαμο μέχρι ποσού αξίας εξήντα πέντε χιλιάδων (65.000) Ευρώ.
Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από έγγαμο και διαζευγμένο ή χήρο ή άγαμο γονέα που έχουν την επιμέλεια των τέκνων τους μέχρι ποσού, αξίας εκατό χιλιάδων (100.000) Ευρώ.
Η απαλλαγή που δικαιούται ο έγγαμος προσαυξάνεται κατά 20.000 Ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 30.000 Ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.
Για αγορά οικοπέδου από άγαμο μέχρι ποσού αξίας 30.000 Ευρώ, ενώ από έγγαμο και διαζευγμένο ή χήρο ή άγαμο γονέα που έχουν την επιμέλεια των τέκνων τους μέχρι ποσού αξίας 55.000 ευρώ.
Η αξία αυτή προσαυξάνεται κατά 8.000 Ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 10.000 Ευρώ για το τρίτο και για καθένα από τα επόμενα τέκνα του.
10. Όλα τα νομικά πρόσωπα ανεξάρτητα από την έδρα τους εφόσον έχουν στη κατοχή τους ακίνητα στην Ελλάδα ή εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά εκτός υποθήκης, ανεξάρτητα από την αξία τους.
Κατ΄εξαίρεση τα νομικά πρόσωπα χωρίς ακίνητη περιουσία ή εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα, εφόσον έχουν υποβάλλει μια φορά τουλάχιστον δήλωση, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης, εκτός και αν μεταβληθεί η περιουσιακή τους κατάσταση ή κληθούν από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ..
11. Κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια ή την κατοικία του, για την ακίνητη περιουσία του που βρίσκεται στην Ελλάδα την 1 Ιανουαρίου 2004 (και για τα εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα εκτός υποθήκης,) η αξία της οποίας υπερβαίνει το αφορολόγητο ποσό των διακοσίων τριών χιλιάδων εξακοσίων (243.600) Ευρώ προκειμένου για άγαμο.
Για έγγαμο το ποσό είναι τετρακόσιες ογδόντα επτά χιλιάδες διακόσια (487.200) ευρώ.
Υποχρέωση έχουν όλα τα προαναφερόμενα πρόσωπα εφόσον η αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο και ανεξάρτητα από το εάν από τη δήλωση τους προκύπτει φόρος.
12. Οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή από το φόρο κληρονομιάς είναι:
α) ο κληρονόμος ή ο κληροδόχος ή ο σύζυγος αυτού ή τα ανήλικα τέκνα τους,να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη οικία ή διαμέρισμα που να πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους, και
β) να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας επι οικοδομήσιμου οικοπέδου ή επι ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία να αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και να βρίσκονται σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων.
13. Οι προϋποθέσεις, για την απαλλαγή φόρου για αγορά πρώτης κατοικίας είναι οι παρακάτω:
1. Ο αγοραστής η ή σύζυγος του ή τα ανήλικα παιδιά του να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οικήσεως σε άλλη οικία ή διαμέρισμα που να πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας του ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δημοτικό διαμέρισμα άνω των 3.000 κατοίκων.
2. Το αγοραζόμενο οικόπεδο ή το γήπεδο στο οποίο βρίσκεται ή η αγοραζόμενη οικία ή το διαμέρισμα να είναι οικοδομήσιμο και εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου δήμου ή κοινότητας, και
3. Μεταξύ αγοραστή και πωλητή να μην υπάρχει συγγένεια αίματος ή εξ αγχιστείας πρώτου βαθμού.
Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της απαλλαγής θα πρέπει να συντρέχουν στο όνομα του αγοραστή.
Η απαλλαγή παρέχεται εάν το ακίνητο θα παραμείνει στην κυριότητα του αγοραστή για μια τουλάχιστον πενταετία. Σε περίπτωση που με πράξη εν ζωή μεταβιβαστεί το ακίνητο ή συσταθεί σ΄αυτό οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα πλην υποθήκης, πριν από την παρέλευση της πενταετίας, αυτός που μεταβιβάζει ή συνιστά εμπράγματο δικαίωμα υποχρεούται, προ της μεταβίβασης ή της σύστασης του εμπράγματου δικαιώματος, να υποβάλλει δήλωση και να καταβάλει εφάπαξ το Φ.Μ.Α που αναλογεί στην αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου.
14. Οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή από το φόρο είναι οι παρακάτω:
α) Ο αγοραστής πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο κατά κύριο επάγγελμα γεωργός ή κτηνοτρόφος
β) ο αγοραστής υποχρεούται να χρησιμοποιεί την αγοραζόμενη έκταση για 15 έτη αποκλειστικά για γεωργική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση.
Αν πριν από την πάροδο της 15ετίας, αλλάξει η χρήση ή μεταβιβσθεί ή εκμισθωθεί ή δεν καλλιεργηθεί η αγοραζόμενη έκταση για 2 συνεχόμενα έτη, στα οποία δεν υπολογίζεται η αναγκαστική αγρανάπαυση, η απαλλαγή αίρεται.
Οι παραπάνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά.
15. Σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου με αντάλλαγμα και σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος σε ακίνητο, καθώς και στη μεταβίβαση πλοίου με ελληνική σημαία, επιβάλλεται φόρος στην αξία αυτών και υπόχρεος για την καταβολή του φόρου, είναι ο αγοραστής.
16. Η Απαλλαγή φόρου για την αγορά πρώτης κατοικίας, παρέχεται στα φυσικά πρόσωπα (έγγαμα ή άγαμα) και μόνο σε Έλληνες υπηκόους, που κατοικούν στην Ελλάδα.
Οι Έλληνες φοιτητές δεν δικαιούνται της απαλλαγής για όσο διάστημα παραμένουν και σπουδάζουν στο εξωτερικό.
Οι Έλληνες έμμισθοι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στο Εξωτερικό θεωρείται ότι η κατοικία τους βρίσκεται στην Ελλάδα και συνεπώς δικαιούνται της απαλλαγής.
Η απαλλαγή παρέχεται σε συμβάσεις αγοράς εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα ακινήτου. Επίσης η απαλλαγή παρέχεται και στον κύριο (κάτοχο) εξ αδιαιρέτου ποσοστού ή ψιλό κύριο ή επικαρπωτή κατοικίας, ή διαμερίσματος, ή οικοπέδου, που αγοράζει το υπόλοιπο ποσοστό για να γίνει εξ ολοκλήρου κύριος του ακινήτου, εφόσον το ποσοστό που ήδη έχει δεν πληροί τις στεγαστικές του ανάγκες.
Κατ΄ εξαίρεση μπορούν να τύχουν απαλλαγής οι Έλληνες ή ομογενείς που εργάστηκαν ή εργάζονται στο εξωτερικό για έξι τουλάχιστον χρόνια και είναι εγγεγραμμένοι κατά το χρόνο της αγοράς σε δημοτολόγια της χώρας ακόμα και αν δεν διαμένουν στην Ελλάδα, αρκεί να πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος.
Οι αλλοδαποί δεν μπορούν να έχουν το δικαίωμα της απαλλαγής παρά μόνο εκείνοι που είναι υπήκοοι Κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται για αρκετό διάστημα στην Ελλάδα με τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν για τους Έλληνες πολίτες.
Επίσης, η απαλλαγή κατά την αγορά πρώτης κατοικίας παρέχεται και στους Έλληνες ομογενείς εκ Τουρκίας, Β. Ηπείρου, Ρωσίας (Πόντιοι) και εκ Κύπρου, εφόσον έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα.
Οι καταγόμενοι από τη Β. Ήπειρο, την Κύπρο και την Τουρκία, εφόσον απέκτησαν ιθαγένεια τρίτου κράτους πλην της Αλβανικής, Κυπριακής και Τουρκικής, δεν μπορούν να τύχουν απαλλαγής από το φόρο.
17. Υπόχρεοι για την υποβολή της δήλωσης φόρου δωρεάς , είναι οι συμβαλλόμενοι, δηλαδή δωρητής- δωρεοδόχος – γονέας και τέκνο. Στη περίπτωση της άτυπης δωρεάς, υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης είναι ο δωρεοδόχος.
18. Ο κληρονόμος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπος του.
Επίσης υπάρχει η δυνατότητα υποβολής των δηλώσεων από οποιοδήποτε τρίτο πρόσωπο, υπό την προϋπόθεση ότι προσκομίζει ειδική συμβολαιογραφική ή απλή έγγραφη εξουσιοδότηση, η οποία φέρει βεβαίωση του γνήσιου της υπογραφής των υποχρέων.
19. Το δικαίωμα του δημοσίου, για τη κοινοποίηση πράξης επιβολής φόρου και προστίμου για το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, προβλέπεται από τις διατάξεις παραγραφής του δικαιώματος του δημοσίου για την επιβολή φόρου κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.
Συνεπώς το δικαίωμα του δημοσίου για τη κοινοποίηση πράξης επιβολής φόρου και προστίμου για το φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, παραγράφεται :
α) Στη περίπτωση που η δήλωση είναι ανακριβής, μετά πάροδο 10ετιας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο υποβλήθηκε η δήλωση.
β) Στη περίπτωση που δεν υποβλήθηκε δήλωση είτε για ολόκληρη είτε για μέρος της ακίνητης περιουσίας, μετά πάροδο 15ετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο έληξε η προθεσμία υποβολής της δήλωσης.
γ) Στη περίπτωση υποβολής προστίμου μετά πάροδο 10 ετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο συντελέστηκε η παράβαση.
20. Απαλλαγή παρέχεται για κάθε νέα αγορά ακινήτου εφόσον:
α) Τα ακίνητα που έχει στην κυριότητα του κατά το χρόνο της νέας αγοράς ο αγοραστής, ο σύζυγος ή τα ανήλικά τέκνα τους, δεν πληρούν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας και
β) ο αγοραστής καταβάλει εφάπαξ το φόρο που αναλογεί στην αξία του ακινήτου που είχε τύχει της απαλλαγής, με την υποβολή της σχετικής δήλωσης.
21. Οι δηλώσεις φόρου κληρονομιάς υποβάλλονται από τον ίδιο το κληρονόμο ή το νόμιμο αντιπρόσωπό του, με τη προσέλευσή του στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι:
Ληξιαρχική πράξη θανάτου
αντίγραφο διαθήκης
κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενο. Σε περίπτωση αδυναμίας έκδοσης τέτοιου πιστοποιητικού, υποβάλλεται ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων
πιστοποιητικό του Γραμματέα Πρωτοδικών περί μη δημοσίευσης νεότερης διαθήκης ή περί μη δημοσίευσης στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής.
πιστοποιητικό του Δήμου ή της Κοινότητας, ή ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων για την ηλικία του επικαρπωτή, ή φωτοτυπία ταυτότητας, όταν για τον προσδιορισμό της αξίας του ακινήτου λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού.
έγγραφο νομιμοποίησης σε περίπτωση πληρεξουσίου.
τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης.
Αποδεικτικά χρεών και βαρών της κληρονομιάς.