Αθήνα 01/11/2004
YPOIK. 1080609 /11134/80012
ΘΕΜΑ: Εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 8 του άρθρου 31 του Ν. 2238/1994 στα Πιστωτικά Ιδρύματα που λειτουργούν με την μορφή αμιγούς Πιστωτικού Συνεταιρισμού του Ν. 1667/1986.
Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα. σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 31 του Ν. 2238/1994, σε περίπτωση κατά την οποία στα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης περιλαμβάνονται και έσοδα που απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή έσοδα από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε ημεδαπές εταιρίες, για τον υπολογισμό του καθαρού κέρδους της επιχείρησης που υπόκειται σε φορολογία, το συνολικό ποσό των δαπανών που πρόκειται να εκπεσθεί μειώνεται κατά τα εξής ποσά δαπανών, που βαρύνουν τα πιο πάνω ακαθάριστα έσοδα:
α) Ποσό των χρεωστικών τόκων που εξευρίσκεται με επιμερισμό των τόκων μεταξύ των υποκειμένων στη φορολογία ακαθάριστων εσόδων και αυτών που αναφέρονται πιο κάτω.
β) Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) των εσόδων που απαλλάσσονται της φορολογίας ή φορολογούνται κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης ή των εσόδων από μερίσματα και κέρδη από συμμετοχή σε άλλες ημεδαπές επιχειρήσεις, ως λοιπές δαπάνες. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το είκοσι τοις εκατό (20%) των πάσης φύσεως δαπανών της επιχείρησης.
Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής δεν εφαρμόζονται για τραπεζικές, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, εταιρίες επενδύσεων χαρτοφυλακίου και αμοιβαία κεφάλαια.
2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 99 του Ν. 2238/1994 ορίζεται, ότι σε ημεδαπές τραπεζικές και ασφαλιστικές ανώνυμες εταιρίες, αντικείμενο του φόρου είναι το συνολικό καθαρό εισόδημα ή κέρδος, που προκύπτει στην ημεδαπή ή αλλοδαπή μετά την αφαίρεση του μέρους αυτών, που αναλογεί στα αφορολόγητα έσοδα ή στα εισοδήματα που φορολογούνται με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης. Σε περίπτωση διανομής, στα φορολογούμενα κέρδη, προστίθεται το μέρος των αφορολόγητων κερδών ή των φορολογούμενων κατά ειδικό τρόπο με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης, που αναλογούν στα διανεμόμενα κέρδη με οποιαδήποτε μορφή, μετά την αναγωγή του εξευρισκόμενου αυτού ποσού σε μικτό ποσό με την προσθήκη του αναλoγούντoς σε αυτό φόρου.
3. Εξάλλου, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 106 του Ν. 2238/1994, ορίζεται, ότι αν στα καθαρά κέρδη που προκύπτουν από ισολογισμούς, μεταξύ άλλων και συνεταιρισμών, συμπεριλαμβάνονται και έσοδα αφορολόγητα. για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών του νομικού προσώπου προστίθεται σε αυτά το μέρος των αφορολόγητων εσόδων, που αναλογεί στα διανεμόμενα κέρδη με οποιαδήποτε μορφή, μετά την αναγωγή του εξευρισκόμενου αυτού ποσού σε μικτό ποσό με την προσθήκη του αναλoγoύντoς σε αυτό φόρου. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται ανάλογα και επί διανομής κερδών συνεταιρισμών, στα κέρδη των οποίων, περιλαμβάνονται και κέρδη προσδιορισθέντα ή φορολογηθέντα κατά ειδικό τρόπο επ΄ ονόματι τους ( παρ. 3, άρθρο 106. Ν. 2238/1994).
4. Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν. 1667/1986 ορίζεται, ότι αστικός συνεταιρισμός είναι εκούσια ένωση προσώπων με οικονομικό σκοπό, η οποία, χωρίς να αναπτύσσει δραστηριότητες αγροτικής οικονομίας, αποβλέπει ιδίως με τη συνεργασία των μελών του στην οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική, ανάπτυξη των μελών του και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους γενικά μέσα σε μια κοινή επιχείρηση ενώ με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου και νόμου ορίζεται, ότι οι αστικοί συνεταιρισμοί, είναι ιδίως παραγωγικοί, καταναλωτικοί, προμηθευτικοί, πιστωτικοί (συνεταιριστικές Τράπεζες), μεταφορικοί και τουριστικοί.
5. Από τις ανωτέρω διατάξεις των άρθρων 99 και 106 προκύπτει, ότι για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών των συνεταιριστικών τραπεζών έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 108, οι οποίες δεν εφαρμόζονται στις λοιπές τράπεζες.
6. Κατά την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων δημιουργήθηκε το θέμα, αν για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών των συνεταιριστικών τραπεζών θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.8 του άρθρου 31 του Ν. 2238/1994, δηλαδή δεν θα αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδά τους, οι δαπάνες που αντιστοιχούν στα αφορολόγητα έσοδα τους δεδομένου ότι για τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών τους, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 106 του Ν. 2238/1994 και όχι οι διατάξεις του άρθρου 99.
7. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω συνάγεται, ότι κατά τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών των Πιστωτικών Ιδρυμάτων που λειτουργούν με την μορφή αμιγoύς Πιστωτικού Συνεταιρισμού του Ν. 1667/1986 δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 31 του Ν. 2238/1994 γιατί οι διατάξεις αυτές κατά ρητή διατύπωση του νόμου δεν εφαρμόζονται για όλες τις τράπεζες, ανεξάρτητα του νομικού χαρακτήρα με τον οποίο λειτουργούν. Επιπρόσθετα, και το αντικείμενο εργασιών των συνεταιριστικών τραπεζών επιβάλλει την ίση μεταχείριση με τις λοιπές τράπεζες δεδομένου ότι και αυτές έχουν αφορολόγητα έσοδα της ίδιας μορφής με τις άλλες τράπεζες.