Αθήνα 23/06/2023
Αρ. πρωτ.: 68415
ΘΕΜΑ: Καθορισμός προδιαγραφών και περιεχομένου του Δημοτικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) του άρθρου 16 του Εθνικού Κλιματικού Νόμου 4936/2022 (Α΄ 105)
Άρθρο 1
Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής
Με τις διατάξεις της παρούσας εξειδικεύονται περαιτέρω οι προδιαγραφές και το περιεχόμενο των Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) του άρθρου 16 του Ν. 4936/2022 (Α΄ 105) με στόχο την απογραφή και τον υπολογισμό των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου, που προκύπτουν από τα δημοτικά κτίρια, τις δημοτικές κοινωφελείς εγκαταστάσεις - ιδίως για θέματα αθλητισμού, πολιτισμού-, καθώς και τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης, άρδευσης, επεξεργασίας λυμάτων, διαλογής και επεξεργασίας στερεών αποβλήτων, υγειονομικής ταφής τα δημοτικά οχήματα, το φωτισμό δημοτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων, και άλλες δραστηριότητες.
Άρθρο 2
Περιοχή απογραφής
1. Ο υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος καλύπτει το σύνολο των δραστηριοτήτων του Δήμου, οι οποίες είναι εγκατεστημένες ή λαμβάνουν χώρα εντός των γεωγραφικών ορίων του Δήμου (κτίρια γραφείων, βρεφονηπιακοί σταθμοί, άλλες κοινωνικές δομές, φωτισμός Δημοτικών οδών και κοινόχρηστων χώρων, Δημοτικές συγκοινωνίες, αποκομιδή απορριμμάτων, εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κ.ά.).
2. Εγκαταστάσεις (π.χ. εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κ.ά.), οι οποίες ανήκουν στην κυριότητα του Δήμου ή Δημοτικής επιχείρησής του και βρίσκονται εκτός των γεωγραφικών ορίων του Δήμου περιλαμβάνονται στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος του Δήμου.
Άρθρο 3
Μεθοδολογία υπολογισμού ανθρακικού αποτυπώματος
1. Ο υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος για την κατάρτιση του Δημοτικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) βασίζεται στα ακόλουθα:
- ISO 14064-1:2018 Greenhouse gases - Part 1: Specification with guidance at the organization level for quantification and reporting of greenhouse gas emissions and removals
- Greenhouse Gas Protocol, WRI: Global Protocol for Community-Scale Greenhouse Gas Inventories, GPC: An Accounting and Reporting Standard for Cities Version 1.1
- Κατευθυντήριες οδηγίες της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή για τις εθνικές απογραφές αερίων του θερμοκηπίου.
2.
α) Ο υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος αφορά τις άμεσες (πεδίο εφαρμογής 1) και έμμεσες (πεδίο εφαρμογής 2) εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όπως ορίζονται στο πρότυπο «GHG Protocol - WORLD RESOURCES INSTITUTE» ή εναλλακτικά βάσει της κατηγορίας 1, 2 του προτύπου «ISO 14064-1:2018» ως ακολούθως:
- πεδίο εφαρμογής 1: άμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από πηγές που βρίσκονται εντός του καθορισμένου ορίου απογραφής (π.χ. χρήση καυσίμων, διαρροή ψυκτικού υγρού, χρήση γης και αλλαγή χρήσης γης και δασοκομίας)
- πεδίο εφαρμογής 2: έμμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν ως συνέπεια της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας, ατμού ή/και ψύξης που παρέχεται από το δίκτυο εντός του ορίου απογραφής της πόλης (π.χ. από αγορά ηλεκτρικής ενέργειας).
β) Η επαλήθευση του ανθρακικού αποτυπώματος ανατίθεται από τον ΟΤΑ Α΄ βαθμού σε επαληθευτή σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16 του Ν. 4936/2022.
3. Σημείο εκκίνησης εκπόνησης του ΔηΣΜΕ είναι το 2019, το οποίο αποτελεί έτος βάσης για τις εκπομπές και απορροφήσεις των αερίων του θερμοκηπίου από τους σχετικούς τομείς και δραστηριότητες για τα ανωτέρω πεδία εφαρμογής.
4. Το χρονικό διάστημα για το οποίο υλοποιείται ο υπολογισμός του ανθρακικού αποτυπώματος των δραστηριοτήτων του Δήμου καλύπτει ένα πλήρες ημερολογιακό έτος (12 μήνες, από 1/1 έως 31/12).
5. Οι εκπομπές αφορούν τα αέρια του θερμοκηπίου που απαιτούνται για τις αναφορές εθνικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου: διοξείδιο του άνθρακα (CO2), μεθάνιο (CH4), υποξείδιο του αζώτου (N2O), υδροφθοράνθρακες (HFCs), υπερφθοράνθρακες (PFCs), εξαφθοριούχο θείο (SF6) και τριφθοριούχο άζωτο (NF3).
6. Ως συντελεστές εκπομπής της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε ισοδύναμους τόνους εκλυόμενου CO2 λαμβάνονται οι συντελεστές που αναφέρονται στην πλέον πρόσφατη εθνική απογραφή εκπομπών κάθε έτους. Για την απογραφή του έτους 2019 χρησιμοποιούνται οι συντελεστές που αναφέρονται στην εθνική απογραφή εκπομπών του 2019.
7. Για την εκπόνηση των ετήσιων υπολογισμών εξετάζονται οι πηγές των διαφόρων συντελεστών εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, ώστε να διερευνηθεί εάν κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τους υπολογισμούς του προηγούμενου έτους, υπήρξε επικαιροποίηση των τιμών τους.
8. Για τον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος χρησιμοποιείται η μεθοδολογία και οι προδιαγραφές που περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο κάθε φορά αρχείο «Οδηγός και Προδιαγραφές προς ΟΤΑ Α΄ Βαθμού για την κατάρτιση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ)», το οποίο βρίσκεται αναρτημένο στην ιστο-σελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
9. Οι απορροφήσεις που προκύπτουν από συγκεκριμένες δραστηριότητες του Δήμου και λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ισοζυγίου του ανθρακικού αποτυπώματος του Δήμου υπολογίζονται ξεχωριστά.
10. Για τον υπολογισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και των αντίστοιχων αβεβαιοτήτων των δραστηριοτήτων του Δήμου χρησιμοποιούνται ανά περίπτωση οι κατάλληλες εξισώσεις και συντελεστές από το επικαιροποιημένο κάθε φορά αρχείο «Οδηγός και Προδιαγραφές προς ΟΤΑ Α΄ Βαθμού για την κατάρτιση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ)», το οποίο βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
11. Έκαστος Δήμος δύναται να δημιουργήσει κατάλληλες διαδικασίες συλλογής και τήρησης των στοιχείων, που απαιτούνται σε ετήσια βάση για τον υπολογισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ώστε να εξασφαλίζεται ευχέρεια στη χρήση τους και να διευκολύνεται ο έλεγχος κατά τη διαδικασία επαλήθευσής τους. Επίσης, λαμβάνει υπόψη το Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων της παρ. 12 του άρθρου 7 του Ν. 4342/2015 .
Άρθρο 4
Επίτευξη στόχων - Σχέδιο Δράσης
1. Στο ΔηΣΜΕ προσδιορίζονται και ιεραρχούνται τεκμηριωμένα δράσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και αύξηση των απορροφήσεων του οικείου Δήμου και απαιτείται να είναι συμβατό με τους στόχους και τις πολιτικές του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) συντάσσοντας Σχέδιο Δράσης.
2. Στο Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνονται δράσεις για την επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών. Για την επιλογή των καταλληλότερων δράσεων λαμβάνονται υπόψη τα εξής κριτήρια:
(α) χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της υλοποίησης της δράσης,
(β) απόδοση της δράσης σχετικά με την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου,
(γ) απόδοση της δράσης σχετικά με την επίτευξη των στόχων που ορίζονται στον Ν. 4936/2022 (Α΄ 105),
(δ) απόδοση της απαιτούμενης επένδυσης σε σχέση με το κλιματικό όφελος που θα προκύψει.
Για την επιλογή των κατάλληλων δράσεων ακολουθείται το σχετικό Πρωτόκολλο διαδικασιών, όπως περιγράφεται το επικαιροποιημένο κάθε φορά αρχείο «Οδηγός και Προδιαγραφές προς ΟΤΑ Α΄ Βαθμού για την κατάρτιση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ)», το οποίο βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
4. Για κάθε δράση που περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Δράσης αναφέρονται φορείς υλοποίησης, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, πηγή χρηματοδότησης και αναμενόμενα αποτελέσματα (εκτίμηση για την αναμενόμενη μείωση εκπομπών/έτος και για τα έτη 2025 και 2030).
Άρθρο 5
Περιεχόμενα ΔηΣΜΕ
1. Το Δημοτικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ) περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
α. «ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ», που περιλαμβάνει κατ΄ ελάχιστο τα παρακάτω κεφάλαια:
- «Προσδιορισμός της περιοχής απογραφής»
- «Συνοπτική παρουσίαση του Δήμου»
- «Συνοπτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την απογραφή». Για την οποιαδήποτε εξαίρεση πηγών, εγκαταστάσεων ή δραστηριοτήτων θα αναφέρεται σχετική αιτιολόγηση.
β. «ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΕΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ», το οποίο περιλαμβάνει κατ΄ ελάχιστον:
- «Καταγραφή πηγών εκπομπών και απορροφήσεων αεριών του θερμοκηπίου»
- «Απογραφή εκπομπών και απορροφήσεων αεριών του θερμοκηπίου»
- «Συντελεστές εκπομπής για διάφορα καύσιμα και δραστηριότητες»
- «Κατανάλωση ενέργειας και εκπομπές/πηγή»
- «Υπολογισμός ανθρακικού αποτυπώματος»
- «Αξιολόγηση και συμπεράσματα».
γ. «ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ», το οποίο περιλαμβάνει κατ΄ ελάχιστον:
- «Στόχοι εκπομπών που πρέπει να επιτευχθούν κατ΄ έτος και κατά τα έτη 2025 και 2030»
- «Δράσεις για τη μείωση των εκπομπών και αύξηση των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου».
Άρθρο 6
Περιεχόμενα ετήσιας Τεχνικής Έκθεσης Προόδου
Η ετήσια Τεχνική Έκθεση Προόδου της παρ. 4 του άρθρου 16 του Ν. 4936/2022 περιλαμβάνει ενδεικτικά τα παρακάτω κεφάλαια:
- Απογραφή των εκπομπών ανά τομέα και πηγή
- Αξιολόγηση της υλοποίησης του σχεδίου δράσης
- Προτάσεις αναθεώρησης των ετήσιων στόχων
- Προτάσεις αναθεώρησης του Σχεδίου Δράσης και βελτιωτικών ή/και συμπληρωματικών δράσεων.
Άρθρο 7
Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.