ΙΚΑ 12/10/2006

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 61

Θέμα: Σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 10 του Ν.2874/00, στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης.

ΣΧΕΤ : Το υπ΄αριθμ. Φ80000/30816/2271/27-6-06 έγγραφο της ΓΓΚΑ.

1. Ως γνωστόν με το άρθρο 10 του Ν.2874/00, δόθηκε η δυνατότητα προαιρετικής ασφάλισης σε μακροχρόνια ανέργους ασφαλισμένους του ΙΚΑ για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος, με καταβολή εισφορών από τον κλάδο του ΟΑΕΔ με την επωνυμία ΛΑΕΚ, καi με τις υπ΄ αρ.30274/01 και Φ21/οικ.1177/01 Υπουργικές Αποφάσεις, καθορίσθηκε ο τρόπος λειτουργίας της διαδικασίας και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
2. Με την ανωτέρω διάταξη επικυρώθηκε νομοθετικά, η συμφωνία των κοινωνικών εταίρων για κάλυψη από τον ΛΑΕΚ του ΟΑΕΔ της επιβάρυνσης που προκύπτει από την υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση μακροχρόνια ανέργων, στους οποίους υπολείπονται μέχρι 5 χρόνια για τη θεμελίωση του δικαιώματος πλήρους συνταξιοδότησης λόγω γήρατος από τον κλάδο σύνταξης του ΙΚΑ –ΕΤΑΜ.
Σκοπός της διάταξης είναι η υποβοήθηση μακροχρόνια ανέργων να συμπληρώσουν τις ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ( 4.050 Η.Ε. ή 4.500 Η.Ε. ανάλογα με το έτος γέννησης) από τον κλάδο σύνταξης του ΙΚΑ –ΕΤΑΜ.
Σύμφωνα με τη ρητή διατύπτωση της ανωτέρω διάταξης δικαίωμα υπαγωγής σε αυτήν έχουν οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ –ΕΤΑΜ και στα ταμεία επικουρικής ασφάλισης που ασφαλίζουν μισθωτούς, οι οποίοι για κύρια σύνταξη είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ –ΕΤΑΜ.
Στον συνολικά πραγματοποιηθέντα στο ΙΚΑ–ΕΤΑΜ χρόνο ασφάλισης, συνυπολογίζεται και ο χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί στην ομοειδή ασφάλιση άλλου ασφαλιστικού φορέα κυρίας ασφάλισης, αρκεί το ΙΚΑ –ΕΤΑΜ να είναι ο τελευταίος φορέας (Υ.Α.Φ21/1177/31-5-2001 και εγκ.65/2001 ΙΚΑ –ΕΤΑΜ).
3. Σύμφωνα με τα παραπάνω, ενώ για τους ασφαλισμένους με χρόνο ασφάλισης αποκλειστικά στο ΙΚΑ και συνεπώς συνταξιοδοτούμενους αυτοτελώς, η παραπάνω διάταξη λειτουργεί, για τους συνταξιοδοτούμενους με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης παρουσιάζονται προβλήματα που σε αρκετές περιπτώσεις, αποκλείουν την απονομή σύνταξης.
Συγκεκριμένα, όπως είναι γνωστό, στην διαδοχική ασφάλιση ο τελευταίος οργανισμός κρίνει κατ΄αρχήν εάν υπάρχει αρμοδιότητα σε αυτόν για την απονομή της σύνταξης ( 1500 Η.Α. από τις οποίες 500 Η.Α. την τελευταία 5ετία). Στην περίπτωση που δεν έχουν πραγματοποιηθεί είτε οι 1500 ημέρες στην ασφάλιση του οργανισμού είτε οι 500 την τελευταία 5ετία, η περίπτωση διαβιβάζεται κατά φθίνουσα σειρά και εάν κανείς
άλλος οργανισμός δεν απονείμει σύνταξη, η περίπτωση επανέρχεται στον τελευταίο, ο οποίος αυτή τη φορά εξετάζει εάν υπάρχουν 1000 τουλάχιστον ημέρες από τις οποίες 300 την τελευταία 5ετία. Σε διαφορετική περίπτωση, δεν απονέμεται σύνταξη και η υπόθεση τίθεται στο Αρχείο.
Για να γίνει κατανοητό το πρόβλημα που δημιουργείται στην απονομή σύνταξης με διαδοχική ασφάλιση σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.2874/00, είναι απαραίτητο ένα παράδειγμα.
Έστω ασφαλισμένη μας, 59 ετών, με 507 Η.Α. στο ΙΚΑ ( τελευταίος φορέας) και 3650 Η.Α.στο ΤΕΒΕ. Έχει λοιπόν συνολικά 4157 Η.Α. και ασφαλίζεται προαιρετικά με τις διατάξεις του Ν.2874/00 για 343 ημέρες, μέχρι την συμπλήρωση ( θεμελίωση) των 4500 Η.Α.
Κατά την κρίση όμως της αρμοδιότητας, αφού δεν έχει 1500 Η.Α. στο ΙΚΑ ούτε 500 Η.Α. την τελευταία 5ετία, η περίπτωση θα διαβιβαστεί στο ΤΕΒΕ.Το ΤΕΒΕ εφόσον η ασφαλισμένη δεν έχει συμπληρώσει το 65 έτος, θα επιστρέψει την περίπτωση στο ΙΚΑ. Το ΙΚΑ, αφού δεν έχει η ασφαλισμένη 1000 Η.Α. ( 507 + 343 = 850 ), θα απορρίψει την αίτηση και θα την θέσει στο Αρχείο.
4. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η υπηρεσία μας απηύθυνε ερώτημα στο Υπουργείο, με πρόταση για παράταση της προαιρετικής ασφάλισης του άρθρου 10 του Ν.2874/00, μέχρι συμπλήρωσης των προϋποθέσεων της αρμοδιότητας του άρθρου 14 του Ν.1902/90 (1000-300). Το Υπουργείο, με το σχετικό έγγραφό του έκρινε ως εξής :

α) Η διάταξη του άρθρου 10 του Ν.2874/2000 εφαρμόζεται μέχρι να συμπληρώσει ο άνεργος – ασφαλισμένος του ΙΚΑ –ΕΤΑΜ τις ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις (4.050 ή 4.500 Η.Ε.) και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να παρατείνεται πέραν των 4.500 Η.Ε.
β) Η διαδικασία εξεύρεσης του αρμοδίου για την απονομή της σύνταξης ασφαλιστικού φορέα εξακολουθεί να είναι η ήδη προβλεπόμενη από τις διατάξεις της Διαδοχικής Ασφάλισης, δεδομένου ότι και από τις προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.2874/2000 δεν παρέχεται καμία ευχέρεια απόκλισης από την εφαρμογή τους. Διαφορετική αντιμετώπιση του θέματος θα οδηγούσε σε καταστρατήγηση των γενικής ισχύος και εφαρμογής διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης, με αποτέλεσμα την απονομή της σύνταξης σε πολλές περιπτώσεις σε μικρότερη ηλικία.
γ) Ανακλήθηκε το υπ΄αριθμ.Φ 1500/13191/1348/31-10-03 έγγραφο, με το οποίο είχαν δοθεί οδηγίες για το θέμα.

5. Έπειτα από τα παραπάνω είναι προφανές, ότι δεν παρέχεται καμία ευχέρεια απόκλισης στις περιπτώσεις απονομής σύνταξης με διαδοχική ασφάλιση, στους υπαχθέντες στο άρθρο 10 του Ν.2874/00 ασφαλισμένους, η υπαγωγή στο οποίο επιφέρει επιπλέον, τις παρακάτω συνέπειες :

α) Μετά τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης με τη διαδικασία του άρθρου 10 του Ν.2874/00 (4500 Η.Α.), δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση ή αν πραγματοποιηθεί είναι άκυρη, προαιρετική ασφάλιση του άρθρου 41 του Α.Ν 1846/51.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ : Ασφαλισμένη 60 ετών, με χρόνο ΙΚΑ + ΤΕΒΕ, ασφ/ται προαιρετικά με τις διατάξεις του 2874/00, μέχρι την συμπλήρωση των 4.500 Η.Α.
Κατά την κρίση όμως της αρμοδιότητας, διαπιστώνεται ότι η ασφαλισμένη δεν έχει 1000 Η.Α. στο ΙΚΑ σαν τελευταίο φορέα. Υποβάλλει αίτηση για προαιρετική ασφάλιση του άρθρου 41 του Α.Ν. 1846/51. Η αίτηση θα απορριφθεί και η υπόθεση θα τεθεί στο αρχείο.
β) Επειδή ακριβώς ο σκοπός του νομοθέτη είναι η συνταξιοδοτική αποκατάσταση μακροχρόνια ανέργων ασφαλισμένων αποκλεισμένων από την αγορά εργασίας, μετά την υπαγωγή και την συμπλήρωση των ελάχιστων συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων με τη
διαδικασία του άρθρου 10 του Ν.2874/00 δεν λαμβάνεται υπόψη χρόνος ασφάλισης που προέρχεται από εργασία πραγματοποιηθείσα μετά το τέλος της υπαγωγής.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ : Στο προηγούμενο παράδειγμα, η ασφαλισμένη, μετά το τέλος της υπαγωγής στο άρθρο 10 του Ν.2874/00,εργάζεται για όσο χρονικό διάστημα χρειάζεται για τη συμπλήρωση των 1000 Η.Α. του άρθρου 14 του Ν.1902/90. Υποβάλλει εκ νέου αίτηση για σύνταξη. Η αίτηση και πάλι θα απορριφθεί και θα τεθεί αρχείο, διότι η ασφάλισή της λόγω εργασίας δεν θα ληφθεί υπόψη, αφού καταστρατηγεί το πνεύμα και το γράμμα των διατάξεων του Ν.2874/00.

6. Η αντιμετώπιση των παραπάνω περιπτώσεων, συνιστούμε να γίνεται ως ακολούθως :

α) Πριν την υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση του άρθρου 10 του Ν.2874/00, να γίνεται ενημέρωση των ασφαλισμένων που προτίθεται να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης, για τις παραπάνω α και β επιπτώσεις της υπαγωγής στην διαδικασία συνταξιοδότησής τους. Να γίνεται επισήμανση, ότι η προαιρετική ασφ/ση του άρθρου 41 του Α.Ν. 1846/51, αποτελεί εναλλακτική επιλογή.
β) Να ενημερώνεται ο ασφαλισμένος ότι έχει τις παρακάτω δυνατότητες :

1) Να ακυρωθεί η προαιρετική ασφάλιση του άρθρου 10 του ν.2874/00 και να συμπληρωθεί με εργασία ο ελλείπων χρόνος ασφάλισης ή
2) Να ακυρωθεί η προαιρετική ασφάλιση του άρθρου 10 του ν. 2874/00 και στη θέση της να αρχίσει αναδρομικά (από την έναρξη δηλ. της προαιρετικής του άρθρου 10 του ν.2874/00) και χωρίς επιβολή προσθέτων τελών η προαιρετική του άρθρου 41 του Α.Ν.1846/51 με καταβολή των εισφορών από τον ίδιο μέχρι την συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων των απαιτούμενων για την θεμελίωση σύνταξης καθώς και την αρμοδιότητα του άρθρου 14 του ν. 1902/90.

Ευνόητο είναι, ότι η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται μόνο στους ασφαλισμένους που η συνταξιοδότήσή τους με την διαδικασία της διαδοχικής ασφάλισης σε συνδυασμό με την υπαγωγή τους στο άρθρο 10 του Ν.2874/00, καθίσταται άλλως δυσχερής.

7. Σε κάθε περίπτωση, παρέχεται η δυνατότητα στον ασφαλισμένο να προσφύγει ενώπιον του Υπουργού προς επίλυση της διαφοράς, κατ΄ άρθρο 11 του Ν.Δ. 4202/61.

Παρακαλούμε για την τήρηση των ανωτέρω οδηγιών.