Εγκύκλιοι - ΠΟΛ

Αθήνα 29/04/2024
Αρ. πρωτ.: 1075

ΘΕΜΑ: Χρηστικός Οδηγός Φορολογικών Υποχρεώσεων Αγροτών.

1. Εισαγωγή

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έχοντας ως στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των αγροτών και την ορθή και πλήρη ενημέρωσή τους για τα ζητήματα που τους αφορούν, προχώρησε στον εμπλουτισμό και την επικαιροποίηση του παρόντος χρηστικού οδηγού, προκειμένου όσοι ανήκουν στον αγροτικό τομέα να λάβουν την πληροφόρηση που χρειάζονται σχετικά με τα δικαιώματα και τις βασικές τους υποχρεώσεις απέναντι στη Φορολογική Διοίκηση.
Ο οδηγός βασίζεται στη φορολογία που διέπει τον κλάδο των αγροτών και δημιουργήθηκε για να τον υποστηρίξει και να τον κατευθύνει με τρόπο απλό και ουσιαστικό, αξιοποιώντας την εμπειρία που αποκόμισε η Φορολογική Διοίκηση κατά τις επικοινωνιακές δράσεις με τον εν λόγω κλάδο.
Ο παρών χρηστικός οδηγός εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Φορολογικής Συμμόρφωσης και τη Διεύθυνση Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας με τη συνεργασία των συναρμόδιων Διευθύνσεων και στοχεύει στην έμπρακτη υποστήριξη του φορολογούμενου αγρότη δίνοντας απαντήσεις σε καθημερινά ζητήματα που τον απασχολούν.
 

2. Είστε αγρότης;

Αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα ασκούν όσοι αποκτούν έσοδα από επιχειρηματικές συναλλαγές από την παραγωγή γεωργικών, πτηνοτροφικών, κτηνοτροφικών, δασοκομικών, υλοτομικών και αλιευτικών προϊόντων.
Δεδομένου ότι ως αγρότες ασκείτε οικονομική δραστηριότητα και μπορεί να προβαίνετε σε παραδόσεις αγαθών και σε παροχή υπηρεσιών υπάγεστε σε ΦΠΑ.
Το καθεστώς ΦΠΑ που ανήκετε καθορίζει και τις φορολογικές σας υποχρεώσεις.
Υπάρχουν δύο καθεστώτα ΦΠΑ αγροτών:

• Ειδικού καθεστώτος
• Κανονικού καθεστώτος

Εάν ασκείτε την αγροτική δραστηριότητα και είστε επαγγελματίας αγρότης ή έχετε άλλο επάγγελμα αλλά παράλληλα έχετε και αγροτικά εισοδήματα (π.χ. μισθωτός που έχετε ελιές ή αμπέλια στο χωριό), οφείλετε να δηλώσετε το αγροτικό σας εισόδημα.
Το αγροτικό εισόδημα φορολογείται αυτοτελώς με την ίδια κλίμακα φορολογίας των μισθωτών.

3. Αγρότης ειδικού καθεστώτος

3.1. Πότε μπορείτε να ενταχθείτε στο ειδικό καθεστώτος

Στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ μπορείτε να ενταχθείτε εφόσον συντρέχουν σωρευτικά και οι δύο ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Λάβατε επιδότηση κατώτερη των 5.000 ευρώ κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος και
• Κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποιήσατε προς οποιοδήποτε πρόσωπο πωλήσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής σας και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των 15.000 ευρώ¹.

Εάν δεν πληρούται είτε η μία είτε η άλλη προϋπόθεση, οι αγρότες εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.

Δεν λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ:

• οι ενισχύσεις από το κράτος για πραγματοποίηση επενδύσεων
• οι αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ
• η προσωρινή στήριξη στο πλαίσιο του Μέτρου 21 (ενίσχυση εξαιτίας της πανδημίας COVID-19), λόγω αποζημιωτικού χαρακτήρα
• οι ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), λόγω αποζημιωτικού χαρακτήρα.

Διευκρίνιση:

Εάν έχετε λάβει επιδότηση κατώτερη των 5.000 ευρώ, έστω και αν δεν έχετε πραγματοποιήσει καμία πώληση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, οφείλετε να εγγραφείτε στο ειδικό καθεστώς αγροτών.

3. 2. Βασικές φορολογικές υποχρεώσεις του αγρότη ειδικού καθεστώτος

3.2.1 Υποχρέωση εγγραφής στο Μητρώο

Εφόσον δεν έχετε ήδη κάνει έναρξη εργασιών για άλλη δραστηριότητα που ασκείτε παράλληλα, θα πρέπει να υποβάλετε αποκλειστικά ηλεκτρονικά δήλωση μέσω ειδικής ψηφιακής εφαρμογής που είναι αναρτημένη στον ιστότοπο της ΑΑΔΕ και κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet, επιλέγοντας «Μητρώο και Επικοινωνία»² — «Αλλαγή Στοιχείων Μητρώου» — «Ειδικό Καθεστώς Αγροτών» — «Υποβολή Δήλωσης».
Η δήλωση ένταξης στο ειδικό καθεστώς υποβάλλεται καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους.

Ως ημερομηνία ένταξης θεωρείται η ημερομηνία υποβολής της σχετικής δήλωσης.
Σημειώνεται ότι, κατ΄ εξαίρεση, η μοναδική περίπτωση για την οποία προβλέπεται η δυνατότητα για αναδρομική ένταξη στο ειδικό καθεστώς αγροτών, είναι για να υποβληθεί αίτηση επιστροφής του φόρου με τον κατ΄ αποκοπή συντελεστή.

Συγκεκριμένα, απαιτείται, πριν την υποβολή της αίτησης επιστροφής, η εγγραφή στο ειδικό καθεστώς και ως ημερομηνία ένταξης δηλώνεται τουλάχιστον η 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου φορολογικού έτους, προκειμένου ο αγρότης να έχει δικαίωμα επιστροφής ΦΠΑ για αυτό το φορολογικό έτος.

Η δήλωση ένταξης στο ειδικό καθεστώς υποβάλλεται μέχρι και την 15η Δεκεμβρίου εκάστου έτους και ορίζεται με αυτήν ως ημερομηνία ένταξης στο ειδικό καθεστώς αγροτών η 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εκδοθεί παραστατικά προς το φυσικό πρόσωπο από άλλους υποκείμενους στον φόρο κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Επιβάλλεται πρόστιμο κατά την απένταξη από το ειδικό καθεστώς αγροτών;

Όχι. Οι αγρότες εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών μέσω της ειδικής ψηφιακής εφαρμογής και δεν υποχρεούνται στην υποβολή έναρξης εργασιών.

Κατ΄ επέκταση, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης διακοπής εργασιών και μπορούν να απενταχθούν οποτεδήποτε.

Για τα έτη που ζητάτε την απένταξη δεν θα πρέπει:

α) να έχετε λάβει την επιστροφή ΦΠΑ με τον κατ΄ αποκοπή συντελεστή,
β) να έχετε λάβει επιδοτήσεις και
γ) να έχουν εκδοθεί παραστατικά στο όνομά σας σε ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας απένταξης.

Η ένταξη θα πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από τη διενέργεια οποιασδήποτε λιανικής πώλησης.

Εάν η πώληση πραγματοποιηθεί πριν την ένταξη στο ειδικό καθεστώς, τότε η ένταξη θεωρείται εκπρόθεσμη.

Παραδείγματα

1. Κάποιος πούλησε λάδι στις 25.04.2022. Για να μην του επιβληθεί πρόστιμο εκπρόθεσμης ένταξης θα πρέπει να ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς πριν την ημερομηνία πώλησης.
2. Αγρότης ειδικού καθεστώτος το φορολογικό έτος 2021 πραγματοποίησε χονδρικές πωλήσεις αξίας 14.500 ευρώ, λιανικές πωλήσεις (π.χ. από παραδόσεις 10 τενεκέδων λαδιού που τους πούλησε πόρτα -πόρτα με έκδοση ειδικού στοιχείου) αξίας 600 ευρώ και έλαβε επιδοτήσεις 3.000 ευρώ.

Από την 01.01.2022 θα ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, γιατί οι πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων του υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ.
3. Αγρότης ειδικού καθεστώτος το φορολογικό έτος 2021 πραγματοποίησε χονδρικές πωλήσεις αξίας 7.000 ευρώ, λιανικές πωλήσεις από την πώληση οπωροκηπευτικών σε ιδιώτες (με απόδειξη είσπραξης) αξίας 3.000 ευρώ, έλαβε αναδρομικά δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 3.000 ευρώ που αφορούσαν στο έτος 2019 και έλαβε δικαιώματα βασικής ενίσχυσης 4.000 ευρώ για το έτος 2021.

Ο εν λόγω αγρότης από την 01.01.2022 θα ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
4. Συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος το φορολογικό έτος 2021 είχε αγροτική εκμετάλλευση (καλλιέργεια και παραγωγή λαδιού) από την οποία εισέπραξε από χονδρικές πωλήσεις 12.000 ευρώ και έλαβε επιδότηση αξίας 3.000 ευρώ.

Ο εν λόγω συνταξιούχος θα μπορεί να είναι αγρότης του ειδικού καθεστώτος και από 01.01.2022.

3.2.2 Βιβλία και στοιχεία αγρότη ειδικού καθεστώτος

Ως αγρότης ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ, δεν έχετε υποχρέωση:

• Να τηρείτε λογιστικά αρχεία (βιβλία),
• Να εκδίδετε τιμολόγια, καθώς αυτά τα εκδίδουν οι αγοραστές,
• Να εκδίδετε παραστατικά διακίνησης όταν διακινείτε αγροτικά προϊόντα, καθώς δεν χρειάζεται να παρακολουθείτε (διακίνηση, παράδοση, αποστολή) τα αποθέματά σας.

Όταν πραγματοποιείτε πωλήσεις σε αντισυμβαλλόμενες οντότητες (επαγγελματίες), τότε οι οντότητες που αγοράζουν τα προϊόντα σας οφείλουν να εκδώσουν τιμολόγιο αγοράς.
Όταν πραγματοποιείτε λιανικές πωλήσεις προϊόντων σας, δεν υποχρεούστε στην έκδοση απόδειξης λιανικής αλλά στην έκδοση ειδικού στοιχείου³, όπως ορίζεται στην ΠΟΛ. 1191/2016.
Όταν πουλάτε προϊόντα παραγωγής σας και παρέχετε αγροτική υπηρεσία σε άλλους αγρότες ειδικού καθεστώτος και σε πρόσωπα μη υποκείμενα στον φόρο (ιδιώτες), θα πρέπει να εκδώσετε το ειδικό στοιχείο παράδοσης αγροτικών προϊόντων ή/και παροχής αγροτικών υπηρεσιών.

3.2.3 Δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος αγρότη ειδικού καθεστώτος

Οφείλετε κάθε έτος να δηλώνετε τα αγροτικά σας εισοδήματα στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος (έντυπο Ε1).
Θα πρέπει δηλαδή να απεικονίσετε τα έσοδα και τα έξοδα από την αγροτική σας δραστηριότητα στην «Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα» (έντυπο Ε3).
Τα ποσά αυτά μεταφέρονται αυτόματα στο έντυπο Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στον πίνακα 4Γ1 «Εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα».
Οι αγρότες, που έχουν ταυτοποιηθεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, θα δουν στο έντυπο Ε1 προσυμπληρωμένους τους κωδικούς 037 - 038.
Όλοι οι αγρότες από 01.01.2014 και μετά, προσδιορίζουν τα έσοδά τους με λογιστικό τρόπο (έσοδα μείον έξοδα), βάσει των αποδείξεων, τιμολογίων και άλλων παραστατικών πωλήσεων που έχουν.

Δεν ισχύει πλέον ο αντικειμενικός προσδιορισμός των εσόδων των αγροτών⁴.
Κατά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, και συγκεκριμένα στον πίνακα Γ2 του εντύπου Ε3 «ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ», εμφανίζονται τα στοιχεία των ενισχύσεων - επιδοτήσεων όπως τα απέστειλε ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ⁵.

Ελέγχετε τα ποσά που εμφανίζονται και επιλέγετε «μεταφορά στην δήλωση» και με αυτόν τον τρόπο μεταφέρονται αυτόματα τα ποσά στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε3.

Σε περίπτωση που διαφωνείτε με τα ποσά, έχετε τη δυνατότητα να τα πληκτρολογήσετε. Δηλαδή πριν την οριστικοποίηση του Ε1, πρέπει πρώτα να υποβάλετε το έντυπο Ε3 για την απεικόνιση των εσόδων και εξόδων από αγροτική δραστηριότητα.
Η εκκαθάριση της δήλωσης γίνεται με βάση τα δεδομένα του τελευταίου ηλεκτρονικού αρχείου που έχει αποσταλεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Από το πρόγραμμα της εκκαθάρισης ελέγχεται, αν τουλάχιστον το 50% του εισοδήματος των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα, προκειμένου το εισόδημα της κατηγορίας αυτής να φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.

3.2.4 Δηλώσεις ΦΠΑ & επιστροφή ΦΠΑ αγρότη ειδικού καθεστώτος

Ως αγρότης ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ θα πρέπει να γνωρίζετε ότι:

• Δεν είστε υπόχρεος στην υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ, καθώς οι πωλήσεις των προϊόντων σας και των υπηρεσιών σας δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ.
• Δικαιούστε να λάβετε επιστροφή του ΦΠΑ που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή τις λήψεις υπηρεσιών τις οποίες πραγματοποιήσατε για την άσκηση της αγροτικής σας εκμετάλλευσης.
• Το ποσό της επιστροφής ΦΠΑ είναι 6% επί της αξίας των παραδιδόμενων αγροτικών προϊόντων παραγωγής σας και των παρεχόμενων υπηρεσιών που έχετε πραγματοποιήσει σε κάποιον που είναι υποκείμενος στο ΦΠΑ.
• Ως αξία των παραδιδόμενων προϊόντων ή των παρεχόμενων υπηρεσιών, λαμβάνεται αυτή που προκύπτει από τα παραστατικά, με την προϋπόθεση ότι η παραγωγή προϊόντων και η παροχή υπηρεσιών προέρχεται από εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων που είτε ανήκουν στον αγρότη κατά κυριότητα είτε έχει το δικαίωμα εκμετάλλευσης με οποιαδήποτε έννομη σχέση.
• Η αίτηση επιστροφής του ΦΠΑ υποβάλλεται από την 1 Απριλίου μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου κάθε έτους.

Η μη υποβολή της αίτησης επιστροφής εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος στερεί από τον αγρότη ειδικού καθεστώτος το δικαίωμα επιστροφής⁶.

3.2.5 Τέλος επιτηδεύματος αγρότη ειδικού καθεστώτος

Οι αγρότες ειδικού καθεστώτος απαλλάσσονται από το τέλος επιτηδεύματος, διότι δεν θεωρούνται επιτηδευματίες.

3.2.6 Καταστάσεις φορολογικών στοιχείων πελατών - προμηθευτών αγρότη ειδικού καθεστώτος

Όταν είστε αγρότης ειδικού καθεστώτος και δεν εκδίδετε παραστατικά πωλήσεων ούτε τηρείτε βιβλία, από το ημερολογιακό έτος 2021 και για τα επόμενα έτη, δεν έχετε υποχρέωση να αποστείλετε καταστάσεις φορολογικών στοιχείων πελατών - προμηθευτών και δεν διαβιβάζετε δεδομένα στην ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA».
Εάν είστε αγρότης ειδικού καθεστώτος και δραστηριοποιείστε στο στάσιμο ή πλανόδιο εμπόριο, δεν υποχρεούστε να προσκομίσετε βεβαίωση έναρξης δραστηριότητας ούτε βεβαίωση ταμειακής μηχανής από το TAXIS.

4. Αγρότης κανονικού καθεστώτος

4.1. Βασικές φορολογικές υποχρεώσεις αγρότη κανονικού καθεστώτος

Εάν είστε αγρότης κανονικού καθεστώτος, τότε οφείλετε να τηρείτε τις ακόλουθες φορολογικές υποχρεώσεις:

 

4.1.1 Έναρξη εργασιών

Εφόσον δεν έχετε ήδη κάνει έναρξη εργασιών για άλλη δραστηριότητα που ασκείτε παράλληλα, θα πρέπει να υποβάλετε ψηφιακά στην αρμόδια ΔΟΥ σας, μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE» και κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet, το έντυπο Δ211, επιλέγοντας «Τα Αιτήματά μου»⁷ — «Νέο Αίτημα» — «Φορολογία» — «Μητρώο» — «Έναρξη εργασιών φυσικών προσώπων που δεν εξυπηρετούνται μέσω ΕΨΠ Gov.gr.

Με τη διαδικασία αυτή θα κάνετε έναρξη εργασιών και θα δηλώσετε το κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
Εφόσον έχετε ήδη κάνει έναρξη εργασιών για άλλη δραστηριότητα που ασκείτε παράλληλα, θα πρέπει να υποβάλετε ψηφιακά αίτηση, κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet, στη ΔΟΥ που ανήκετε, μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE», που αφορά στη μεταβολή των στοιχείων της επιχείρησης στις δραστηριότητες και στο καθεστώς ΦΠΑ. Από 01/01/2017 και μετά όλες οι κατηγορίες αγροτών που τηρούν βιβλία λόγω άσκησης άλλης δραστηριότητας, έστω και αν λαμβάνουν μόνο επιδοτήσεις και δεν πραγματοποιούν καμία πώληση αγροτικών προϊόντων, υποχρεωτικά εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.

 

Παράδειγμα

Δικηγόρος ή γιατρός ο οποίος το 2021 έλαβε μόνο επιδότηση χωρίς να πραγματοποιήσει πώληση αγροτικών προϊόντων. Από 01.01.2022 εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και για την αγροτική του δραστηριότητα εφόσον εξακολουθεί να την ασκεί.

 

4.1.2 Βιβλία και στοιχεία αγρότη κανονικού καθεστώτος

Από 01.01.2015 και μετά δίνεται η δυνατότητα μη ενημέρωσης λογιστικών βιβλίων εάν ανήκετε στους αγρότες - φυσικά πρόσωπα που εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, εφόσον:

• Τα ακαθάριστα έσοδα από την πώληση αγροτικών προϊόντων παραγωγής σας και την παροχή αγροτικών υπηρεσιών δεν υπερβαίνουν το ενάμιση εκατομμύριο (1.500.000) ευρώ.
• Τα λογιστικά στοιχεία τηρούνται με τάξη και πληρότητα ώστε να εκπληρώνονται με ορθότητα οι φορολογικές ή άλλες υποχρεώσεις σας και να διευκολύνεται η διενέργεια οποιουδήποτε ελέγχου, και
• Δεν ασκείτε άλλη δραστηριότητα, για την οποία υπάρχει υποχρέωση τήρησης βιβλίων.

Η δυνατότητα μη ενημέρωσης βιβλίων δεν σας απαλλάσσει από την υποχρέωση έκδοσης στοιχείων (π.χ. τιμολόγια για πωλήσεις σε επαγγελματίες και αποδείξεις λιανικής για πωλήσεις σε ιδιώτες).
Υποχρεούστε να διαφυλάσσετε τα φορολογικά στοιχεία που έχετε εκδώσει και έχετε λάβει στο πλαίσιο άσκησης του επαγγέλματός σας.
Όταν νοικιάζεται κάποιο χωράφι και το μηνιαίο μίσθωμα είναι μεγαλύτερο από 80 ευρώ το μήνα, υποχρεούστε να υποβάλετε το μισθωτήριο ηλεκτρονικά μέσω της σχετικής εφαρμογής της ΑΑΔΕ.

4.1.3 Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος αγρότη κανονικού καθεστώτος

Όλα τα αγροτικά σας εισοδήματα υποχρεούστε να τα δηλώσετε κατά την υποβολή της δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος.
Αρχικά συμπληρώνετε το έντυπο E3 «Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα», στο οποίο απεικονίζετε τα έσοδα και τα έξοδα από την αγροτική σας δραστηριότητα.
Τα ποσά που έχετε καταχωρίσει στο έντυπο Ε3 μεταφέρονται αυτόματα στο έντυπο Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, στον πίνακα 4Γ1: «Εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα»⁸.
Οι κατ΄ επάγγελμα αγρότες, που έχουν ταυτοποιηθεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα δουν προσυμπληρωμένους τους κωδικούς 037 - 038 του εντύπου Ε1.
Η εκκαθάριση της δήλωσης γίνεται με βάση τα δεδομένα του τελευταίου ηλεκτρονικού αρχείου που έχει αποσταλεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Από το πρόγραμμα της εκκαθάρισης ελέγχεται, αν τουλάχιστον το 50% του εισοδήματος των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα, προκειμένου το εισόδημα της κατηγορίας αυτής να φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
Κατά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, και συγκεκριμένα στον πίνακα Γ2 του εντύπου Ε3 «ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ», εμφανίζονται τα στοιχεία των ενισχύσεων - επιδοτήσεων όπως τα απέστειλε ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ⁹.

Ελέγχετε τα ποσά που εμφανίζονται και επιλέγετε «μεταφορά στην δήλωση» και με αυτόν τον τρόπο μεταφέρονται αυτόματα τα ποσά στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε3.

Σε περίπτωση που διαφωνείτε με τα ποσά, έχετε την δυνατότητα να τα πληκτρολογήσετε.
Όλοι οι αγρότες που αποκτούν εισόδημα από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα αν απαλλάσσονται ή όχι από την ενημέρωση βιβλίων, προσδιορίζουν τα ακαθάριστα έσοδα και τα κέρδη τους με βάση τα τηρούμενα λογιστικά αρχεία.

4.1.4 Δηλώσεις ΦΠΑ και επιστροφή ΦΠΑ αγρότη κανονικού καθεστώτος

Ως αγρότης κανονικού καθεστώτος υποχρεούστε να υποβάλετε δηλώσεις ΦΠΑ, όπως όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματίες, αναγράφοντας σε αυτές το σύνολο των πράξεων που πραγματοποιήσατε.
Ο υπολογισμός του ΦΠΑ γίνεται βάσει των πωλήσεων και των αγορών (δηλαδή ΦΠΑ εκροών μείον ΦΠΑ εισροών).
Δεν έχετε δικαίωμα επιστροφής ΦΠΑ με τον κατ΄ αποκοπή συντελεστή 6%, εάν εντάσσεστε στο κανονικό καθεστώς.

4.1.5. Τέλος επιτηδεύματος αγρότη κανονικού καθεστώτος

Εάν είστε αγρότης ειδικού καθεστώτος και υποχρεωτικά πρέπει να ενταχθείτε στο κανονικό καθεστώς για πρώτη φορά, η ημερομηνία μεταβολής θεωρείται ως πρώτη έναρξη.

Από την ημερομηνία αυτή και για τα επόμενα πέντε έτη εξαιρείστε από την επιβολή τέλους επιτηδεύματος.
Εάν είστε αγρότης κανονικού καθεστώτος και έχουν περάσει τα πρώτα πέντε χρόνια από την ημερομηνία ένταξής σας στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, απαλλάσσεστε από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος¹⁰.
Εάν είστε αγρότης και έχετε συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας σας, εξαιρείστε από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος¹¹.

4.1.6 Τρόπος υποβολής καταστάσεων φορολογικών στοιχείων αγρότη κανονικού καθεστώτος

Εάν είστε αγρότης κανονικού καθεστώτος, για το φορολογικό έτος 2021 και εφεξής, διαβιβάζονται τα εκδοθέντα λογιστικά στοιχεία (παραστατικά εσόδων τιμολόγησης -εξόδων αυτοτιμολόγησης και τίτλων κτήσης) ηλεκτρονικά στη ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA».
Παύει για τα φορολογικά έτη 2021 και επόμενα η υποχρέωση αποστολής των καταστάσεων πελατών - προμηθευτών, καθώς η υποχρέωση αυτή εκπληρώνεται με τα ηλεκτρονικά βιβλία και τη διαβίβαση δεδομένων στην ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA».
Οι επιδοτήσεις που λάβατε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ κατά το προηγούμενο έτος, θα πρέπει να διαβιβαστούν στην πλατφόρμα «myDATA» από τον αγρότη κανονικού καθεστώτος διαχωρίζοντάς τες σε φορολογητέες και μη¹².

5. Νέος αγρότης

5.1 Βασικές φορολογικές υποχρεώσεις νέου αγρότη

Εάν είστε νέος αγρότης, δηλαδή ξεκινάτε για πρώτη φορά την άσκηση αγροτικής εκμετάλλευσης, μπορείτε να επιλέξετε σε ποιο καθεστώς ΦΠΑ επιθυμείτε να ενταχθείτε.

Το καθεστώς ΦΠΑ που θα επιλέξετε θα καθορίσει και τις φορολογικές σας υποχρεώσεις.

Οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το κανονικό ή το ειδικό καθεστώς έχουν περιγραφεί αναλυτικά παραπάνω.

Το ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων περιγράφεται αναλυτικά στην ενότητα (4) Ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων που ακολουθεί.

 

5.1.1 Έναρξη εργασιών

Εφόσον πρώτη φορά πραγματοποιείτε έναρξη εργασιών, θα πρέπει να υποβάλετε στην αρμόδια ΔΟΥ σας, μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE» και κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet , το έντυπο Δ211, επιλέγοντας «Τα Αιτήματά μου»¹³ — «Νέο Αίτημα» — «Φορολογία» — «Μητρώο» — «Έναρξη εργασιών φυσικών προσώπων που δεν εξυπηρετούνται μέσω της ΕΨΠ Gov.gn>.

Με τη διαδικασία αυτή θα κάνετε έναρξη εργασιών και θα δηλώσετε το καθεστώς ΦΠΑ (κανονικό ή ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων) που επιθυμείτε να ενταχθείτε.
Εναλλακτικά, εφόσον πληροίτε τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο ειδικό καθεστώς αγροτών, μπορείτε να υποβάλετε αποκλειστικά ηλεκτρονικά δήλωση μέσω της ειδικής ψηφιακής εφαρμογής που είναι αναρτημένη στον ιστότοπο της ΑΑΔΕ και κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet, επιλέγοντας «Μητρώο και Επικοινωνία»¹⁴ — «Αλλαγή Στοιχείων Μητρώου» — «Ειδικό Καθεστώς Αγροτών» — «Υποβολή Δήλωσης».
Εφόσον έχετε ήδη κάνει έναρξη εργασιών για άλλη δραστηριότητα που ασκείτε παράλληλα, θα πρέπει να υποβάλετε ψηφιακά αίτηση κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet στη ΔΟΥ που ανήκετε, μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE», για τη μεταβολή των στοιχείων της επιχείρησης στις δραστηριότητες και στο καθεστώς ΦΠΑ (κανονικό ή ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων).
Εάν έχετε κάνει πρώτη έναρξη δραστηριότητας από την 1 Ιανουαρίου 2013 και μετά, κατά τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς σας και εφόσον αθροιστικά τα ακαθάριστα έσοδά σας από επιχειρηματική και αγροτική δραστηριότητα δεν υπερβαίνουν τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, τότε έχετε μείωση του φορολογικού συντελεστή κατά πενήντα τοις εκατό (50%).
 

6. Ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων

6.1. Βασικές φορολογικές υποχρεώσεις αγροτών που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων

Το ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων του άρθρου 39 του Κώδικα ΦΠΑ είναι προαιρετικό καθεστώς και μπορείτε να ενταχθείτε σε αυτό, ανεξάρτητα από την κατηγορία των βιβλίων που τηρείτε, εάν¹⁵:

• κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποιήσατε παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών μέχρι δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, χωρίς στο ποσό αυτό να περιλαμβάνεται ΦΠΑ ή
• για πρώτη φορά πραγματοποιήσατε έναρξη εργασιών από 01/01/2019.

Η υπέρβαση του ορίου των 10.000 ευρώ εντός του φορολογικού έτους καθιστά υποχρεωτική τη μετάταξή σας στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, η οποία συντελείται από τη στιγμή της πραγματοποίησης της πράξης, με την οποία έγινε η υπέρβαση του ορίου.
Στο καθεστώς αυτό δεν μπορούν να υπαχθούν οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ.

 

Παράδειγμα

Λογιστής που ήταν στο απαλλασσόμενο καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων, έχει τη δυνατότητα να παραμείνει σε αυτό και για την αγροτική του δραστηριότητα, εφόσον το σύνολο των εσόδων του (αγροτικά και λογιστικά) δεν ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ.

 

6.1.1 Έναρξη εργασιών στο ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων

Εφόσον έχετε ήδη κάνει έναρξη εργασιών, για την ένταξη στο ειδικό αυτό καθεστώς θα πρέπει να υποβάλετε ψηφιακά αίτηση κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet στη ΔΟΥ που ανήκετε, μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE», που αφορά στη μεταβολή των στοιχείων της επιχείρησης στο καθεστώς ΦΠΑ.

Η αίτηση υποβάλλεται εντός τριάντα (30) ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους, δηλαδή μέχρι τις 30/01, με ημερομηνία μεταβολής την έναρξη του φορολογικού έτους, δηλαδή την 01/01.
Εφόσον πρώτη φορά πραγματοποιείτε έναρξη εργασιών, θα πρέπει να υποβάλετε στην αρμόδια ΔΟΥ σας, μέσω της ψηφιακής πύλης «myAADE» και κάνοντας χρήση των κωδικών TAXISnet, το έντυπο Δ211, επιλέγοντας «Τα Αιτήματά μου»¹⁶ — «Νέο Αίτημα» — «Φορολογία» — «Μητρώο» — «Έναρξη εργασιών φυσικών προσώπων που δεν εξυπηρετούνται μέσω της ΕΨΠ Gov.gn>.

Με το έντυπο αυτό θα κάνετε έναρξη εργασιών και θα δηλώσετε ως καθεστώς ΦΠΑ το ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων.
Η δήλωση μεταβολής πρέπει να έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα μέχρι 30.01.

Σε διαφορετική περίπτωση, ακόμα και εάν τηρούνται οι προϋποθέσεις ένταξης ειδικού καθεστώτος των μικρών επιχειρήσεων, θα ενταχθείτε υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.

6.1.2 Βιβλία και στοιχεία για το ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων

Ως αγρότης που εντάσσεστε στο καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων λόγω ύψους ακαθαρίστων εσόδων, απαλλάσσεστε από την υποχρέωση ενημέρωσης των βιβλίων σας και στα στοιχεία που εκδίδετε, θα πρέπει να αναγράφετε την ένδειξη «χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας - απαλλαγή μικρών επιχειρήσεων αρ.39 N.2859/2000».

Επιπλέον παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης των φορολογικών στοιχείων χωρίς τη χρήση ΦΗΜ.

6.13 Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για τον αγρότη που ανήκει στο ειδικό καθεστώτος μικρών επιχειρήσεων

Όλα τα αγροτικά σας εισοδήματα υποχρεούστε να τα δηλώσετε κατά την υποβολή της δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος.
Αρχικά συμπληρώνετε το έντυπο E3 «Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα», στο οποίο απεικονίζονται τα έσοδα και τα έξοδα από την αγροτική σας δραστηριότητα.
Τα ποσο που έχετε καταχωρίσει στο έντυπο Ε3 μεταφέρονται αυτόματα στο έντυπο Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στον πίνακα 4Γ1: «Εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα»¹⁷.

6.14 Δηλώσεις ΦΠΑ αγρότη που ανήκει στο ειδικό καθεστώτος μικρών επιχειρήσεων

Οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος που θα επιλέξουν να υπαχθούν στο καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ και καταβολής του φόρου αυτού, ανεξάρτητα από την κατηγορία βιβλίων που τηρούν¹⁸.

Παράδειγμα

Δικηγόρος ή λογιστής είναι στο απαλλασσόμενο καθεστώς ΦΠΑ μικρών επιχειρήσεων λόγω μικρού τζίρου π.χ. 4.000€.

(Εάν ο τζίρος ήταν πάνω από 10.000€ δεν θα απαλλάσσονταν από το ΦΠΑ και θα εντάσσονταν στο κανονικό καθεστώς).

Αν συγχρόνως έχει και αγροτική δραστηριότητα, υπάρχει δυνατότητα ένταξης στο απαλλασσόμενο καθεστώς και για την αγροτική δραστηριότητα, όταν το σύνολο των εσόδων (χωρίς τον ΦΠΑ) από την επαγγελματική δραστηριότητα και τα αγροτικά είναι μέχρι 10.000€ ετησίως.

6.15 Τρόπος υποβολής καταστάσεων φορολογικών στοιχείων για τον αγρότη που ανήκει στο ειδικό καθεστώτος μικρών επιχειρήσεων

Εάν είστε αγρότης του κανονικού καθεστώτος, ο οποίος έχει ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων (πραγματοποιήσατε παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών μέχρι 10.000 ευρώ), για το ημερολογιακό έτος 2021 και εφεξής διαβιβάζονται τα εκδοθέντα λογιστικά στοιχεία (παραστατικά εσόδων τιμολόγησης - εξόδων αυτοτιμολόγησης και τίτλων κτήσης) ηλεκτρονικά στην ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA».
Παύει για τα έτη 2021 και επόμενα η υποχρέωση αποστολής των καταστάσεων πελατών -προμηθευτών, καθώς η υποχρέωση αυτή εκπληρώνεται με τη διαβίβαση δεδομένων στη ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA».

7 . Μετατάξεις αγροτών

Στους παρακάτω πίνακες μπορείτε να πληροφορηθείτε εύκολα και γρήγορα τι ισχύει για την υποχρεωτική και προαιρετική μετάταξη από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς και από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς.

Πίνακας 1: Μετάταξη από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς
 

Πίνακας 2: Μετάταξη από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς

8. Σχετικοί Νόμοι, ΠΟΛ., Εγκύκλιοι, Αποφάσεις