Open menu
28 | 03 | 2024

Αθήνα 7/03/2013

Αρ. πρωτ.:

ΠΟΛ. 1043

ΘΕΜΑ: Περί αποδεικτικού ενημερότητας σε περίπτωση αναμεταβίβασης ακινήτου σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης.

Κοινοποιούμε την 593/2012 γνωμοδότηση του Α΄ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους , η οποία έγινε δεκτή από το Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, για να λάβετε γνώση και να ενεργείτε σύμφωνα με αυτή.
Η γνωμοδότηση αυτή αναφέρεται στην υποχρέωση ή μη προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, προκειμένου να μεταβιβαστεί εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου σε εκτέλεση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης. Ειδικότερα με την ως άνω γνωμοδότηση έγιναν δεκτά τα ακόλουθα:
Στην περίπτωση κατά την οποία με τελεσίδικη δικαστική απόφαση έχουν κηρυχθεί ανατετραμμένες δωρεές εμπραγμάτου δικαιώματος επί ακινήτου και συνεπώς η δήλωση περί μεταβιβάσεως έχει ήδη λάβει χώρα εκ του νόμου, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας.
Τούτο διότι εν προκειμένω η μεταβίβαση ακινήτου δεν αποτελεί προϊόν ελευθέρας βουλήσεως συναλλαγής ως προς το μεταβιβάζοντα, αλλά επιβάλλεται σε αυτόν αναγκαστικά (πρβλ υπ΄αριθ. 199/1190 γνωμοδότηση ΝΣΚ), διά δικαστικής απόφασης η οποία έχει καταστεί τελεσίδικη. Αντίθετη άποψη θα οδηγούσε σε καταστρατήγηση της οφειλόμενης εκτέλεσης της δικαστικής αποφάσεως και συνεπώς σε ματαίωση της διά δικαστικής οδού προστασίας του ενάγοντος.
Ακολουθεί το κείμενο της γνωμοδότησης.


Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ. 593/2012

Ερωτάται: 1. Εάν απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας προκειμένου να μεταβιβασθεί το εμπράγματο δικαίωμα της ψιλής κυριότητας επί ακινήτων, σε εκτέλεση της υπ' αρ. 1902/2011 αποφάσεως του Εφετείου Αθηνών, 2. Σε καταφατική περίπτωση, εάν νομιμοποιείται η ενάγουσα Β. συζ. Κ.Σ. να ζητήσει και να λάβει αποδεικτικό ενημερότητας των εναγομένων, 3. Δεδομένου ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορηγήσεως του πιστοποιητικού αυτού, λόγω οφειλών των εναγομένων, νομιμοποιείται η ενάγουσα να υποβάλει η ίδια αίτηση χορηγήσεως ρυθμίσεως ή διευκολύνσεως τμηματικής καταβολής για τις οφειλές των εναγομένων και να καταβάλει την πρώτη δόση, προκειμένου να συντρέξουν οι προϋποθέσεις χορηγήσεως του αποδεικτικού, ώστε να της χορηγηθεί αυτό για να μεταβιβασθεί η ψιλή κυριότητα των περιγραφομένων στην απόφαση ακινήτων, χωρίς να καταστεί εγγυήτρια των οφειλών;

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός Γνωμοδοτήσεως: 593/2012
ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (Α' Τμήμα)
Συνεδρίαση της 26/11/2012

ΣΥΝΘΕΣΗ:
Πρόεδρος : Βασίλειος Σουλιώτης, Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.
Μέλη: Ανδρέας Χαρλαύτης, Ευφροσύνη Μπερνικόλα, Γαρυφαλία Σκιάνη,
Κωνσταντίνος Κατσούλας, Νομικοί Σύμβουλοι του Κράτους.
Εισηγητής : Γαρυφαλία Σκιάνη, Νομικός Σύμβουλος.
Ερώτημα : Το υπ' αρ. ΔΠΕΙΣ Α 1112436 ΕΞ 2012/2-8-2012 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομικών/Γεν. Γραμμ. φορολ. & Τελών. Θεμ./Γεν. Δ-νση φορολ. Ελέγχων και Εισπρ. Εσόδων/Δ-νση Πολιτικής Εισπράξεων/Τμ. Α.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται: 1. Εάν απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας προκειμένου να μεταβιβασθεί το εμπράγματο δικαίωμα της ψιλής κυριότητας επί ακινήτων, σε εκτέλεση της υπ' αρ. 1902/2011 αποφάσεως του Εφετείου Αθηνών,
2. Σε καταφατική περίπτωση, εάν νομιμοποιείται η ενάγουσα Β. συζ. Κ.Σ. να ζητήσει και να λάβει αποδεικτικό ενημερότητας των εναγομένων,
3. Δεδομένου ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις χορηγήσεως του πιστοποιητικού αυτού, λόγω οφειλών των εναγομένων, νομιμοποιείται η ενάγουσα να υποβάλει η ίδια αίτηση χορηγήσεως ρυθμίσεως ή διευκολύνσεως τμηματικής καταβολής για τις οφειλές των εναγομένων και να καταβάλει την πρώτη δόση, προκειμένου να συντρέξουν οι προϋποθέσεις χορηγήσεως του αποδεικτικού, ώστε να της χορηγηθεί αυτό για να μεταβιβασθεί η ψιλή κυριότητα των περιγραφομένων στην απόφαση ακινήτων, χωρίς να καταστεί εγγυήτρια των οφειλών;

Επί των ανωτέρω ερωτημάτων το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' Τμήμα) γνωμοδότησε ως ακολούθως:

Ι. ΙΣΤΟΡΙΚΟ:

Δια του ανωτέρω υπ' αρ. ΔΠΕΙΣ Α 1112436 ΕΞ 2012/2-8-2012 εγγράφου του Υπουργείου Οικονομικών/Γεν. Γραμμ. φορολ. & Τελών. Θεμ./Γεν. Δ-νση Φορολ. Ελέγχων και Εισπρ. Εσόδων/Δ-νση Πολιτικής Εισπράξεων/Τμ. Α' δίδεται το εξής ιστορικό:

Στην Δ.Ο.Υ. Περιστερίου υπεβλήθη την 7-3-2012 από την Β. συζ. Κ. Σ. αίτημα για χορήγηση αποδακτικού ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο των Μ. I. Τ. και Δ. I. μετά την έκδοση τη υπ' αρ. 1902/2011 αποφάσεως του Εφετείου Αθηνών. Δια της αποφάσεως αυτής η οποία έχει καταστεί αμετάκλητη, υποχρεώνονται οι εναγόμενοι, Μ. I. Τ. και Δ. Ι. Τ., να καταβάλουν στην ενάγουσα, Β. συζ. Κ. Σ., εντός προθεσμίας τριών μηνών από της επιδόσεως της ανωτέρω δικαστικής αποφάσεως 66.000 ευρώ και 11.166,67 ευρώ αντιστοίχως, άλλως υποχρεώνονται οι εναγόμενοι να μεταβιβάσουν στην ενάγουσα με συμβολαιογραφικό έγγραφο την ψιλή κυριότητα των περιγραφομένων στην απόφαση ακινήτων.

Η Β. Σ. ισχυρίσθηκε, ότι παρήλθε άπρακτη η ως άνω προθεσμία και εζήτησε την χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας ώστε να πραγματοποιηθεί η εν λόγω μεταβίβαση προς αυτήν.

Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. Β' Περιστερίου απήντησε στο αίτημα αυτό της Β. Σ., περί χορηγήσεως αποδεικτικού ενημερότητας, δια του υπ' αρ. 5096/7-3-2012 εγγράφου του και -κατόπιν του υπ' αρ. 34397/15-3-2012 εγγράφου της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών- δια του υπ' αρ. 15009/15-6-2012 εγγράφου του. Στα ανωτέρω έγγραφα της Δ.Ο.Υ. αφ' ενός μεν αναφέρθηκε το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο περί χορηγήσεως αποδεικτικού ενημερότητας αφ' ετέρου δε διατυπώθηκε ο προβληματισμός εάν υφίσταται νόμιμο έρεισμα για την χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας στην ενάγουσα. Επί πλέον κατέστη σαφές ότι το αποδεικτικό ενημερότητας δεν δύναται να χορηγηθεί λόγω υφισταμένων οφειλών και των δύο εναγομένων (ύψους 7.785,90 και 10.939,23 ευρώ) οι οποίες δεν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής.

Δια του εγγράφου του ερωτήματος αναφέρεται επίσης, ότι σύμφωνα με την αιτούσα, Β.Σ., η ακίνητη περιουσία των εναγομένων διασφαλίζει πλήρως την οφειλή τους.

Σημειώνεται, ότι από το αποσταλέν σε φωτοαντίγραφο Α' απόγραφο εκτελεστό της ως άνω εφετειακής αποφάσεως προκύπτει ότι το Εφετείο, δι' αυτής έκρινε νόμιμη την αγωγή, ερειδομένη, μεταξύ άλλων, και στις διατάξεις του άρθρου 949 Κ.Πολ.Δ. Ειδικώτερα, δια της εφετειακής αυτής αποφάσεως (κατά της οποίας έως την 28-5-2012 δεν είχε ασκηθεί ένδικο μέσο) υποχρεώνονται οι εναγόμενοι να καταβάλουν στην ενάγουσα, Β. Σ., εντός προθεσμίας τριών μηνών από της επιδόσεως της αποφάσεως χρηματικά ποσά, άλλως κηρύσσονται «ανατετραμμένες» οι αναφερόμενες στην απόφαση δωρεές της ψιλής κυριότητας των εκεί περιγραφομένων ακινήτων προς τους εναγομένους και υποχρεώνονται οι τελευταίοι να μεταβιβάσουν στην ενάγουσα, Β.Σ., με συμβολαιογραφικό έγγραφο, την ψιλή κυριότητα των ακινήτων αυτών.

ΙΙ. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Αποδεικτικό ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο χορηγείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του Ν. 1882/1990 (ΦΕΚ 43 Α') και τα ορισμένα στην Α.Υ.Ο. 1109793/24.11.1999/Πολ. 1223 (ΦΕΚ 2134 Β'/1999), όπως ισχύουν (σχετική και η υπ' αρ. 199/2000 γνωμοδότηση του Ν .Σ. Κ., η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό των Οικονομικών περί περιπτώσεων υποχρεωτικής προσκομιδής αποδεικτικού ενημερότητας).

Στο άρθρο 26 του Ν. 1882/1990 (ΦΕΚ 43, τ. Α'), ως ισχύει, ορίζεται:

«1. Με αποφάσεις του Υπουργού των Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, επιτρέπεται να επιβάλλονται κατά οφειλετών, που δεν έχουν εκπληρώσει τις από οποιαδήποτε αιτία οφειλές τους προς το Δημόσιο, περιορισμοί και απαγορεύσεις, που ανάγονται στις κάθε φύσεως συναλλαγές, πράξεις ή ενέργειες αυτών είτε με τους ιδιώτες, είτε με το Δημόσιο, δήμους κοινότητες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ιδρύματα κάθε κατηγορίας, οργανισμούς, τράπεζες, επιχειρήσεις δημόσιας ή κοινής ωφέλειας και γενικό τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία.
Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου ισχύουν και για τους υπόχρεους υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, απόδοσης φόρου προστιθέμενης αξίας και παρακρατούμενου φόρου μισθωτών υπηρεσιών.

2. Ως συναλλαγή, πράξη ή ενέργεια, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος, νοείται ενδεικτικώς: α) ..................
β) Η από κάθε αιτία μεταβίβαση ακινήτων ή παραχώρηση σε αυτά εμπράγματων δικαιωμάτων, γ) .............δ) ............ ε) .........

3. Η εκπλήρωση των υποχρεώσεων προς το Δημόσιο, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, αποδεικνύεται με αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο. Υ. και χορηγείται εφόσον ο αιτών:

α) έχει υποβάλει τις δηλώσεις που ορίζονται στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και β) έχει καταβάλει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο με αναστολή πληρωμής ή με διευκόλυνση τμηματικής καταβολής, που έχει χορηγηθεί από τα κατά νόμο αρμόδια όργανα, τις μέχρι τη χρονολογία έκδοσης του αποδεικτικού βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς το Δημόσιο.
Παρέχεται επίσης η δυνατότητα χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας από τον προϊστάμενο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ., με αναγραφή στο σώμα του αποδεικτικού της αρμόδιας ΔΟΥ, Απαλλάσσεται ο συναλλασσόμενος της υποχρέωσης προσκόμισης του εντύπου αποδεικτικού ενημερότητας, σε όσες υπηρεσίες ή φορείς έχει πιστοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών ότι υποχρεούνται να ζητούν και να λαμβάνουν μέσω ειδικού δικτύου επικοινωνίας με το πληροφορικό σύστημα φορολογίας (TAXIS), τηλεομοιοτυπία, με την οποία βεβαιώνεται ότι ο συναλλασσόμενος είναι φορολογικό ενήμερος. Η βεβαίωση αυτή επέχει θέση ΑΦΕ και αποστέλλεται μόνο σε πιστοποιημένες συσκευές τηλεομοιοτυπίας. Για την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας απαιτείται η εγγραφή του αιτούντος στο γενικό μητρώο φορολογουμένων Δ.Ο. Υ. .........................

4. Τα της ισχύος του αποδεικτικού, τα τηρητέα βιβλία ή έντυπα, τα του ελέγχου εφαρμογής του μέτρου αυτού, οι τυχόν εξαιρέσεις ή απαλλαγές από την υποχρέωση προσκόμισης του αποδεικτικού, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, καθορίζονται με τις ως άνω κανονιστικές αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών.

Με όμοιες αποφάσεις καθορίζεται ο χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ενημερότητας, που μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με την οσία που ζητείται το αποδεικτικό..............................»

Στα άρθρα 1 και 2 της υπ' αρ. ΥΑ 1109793/24.11.1999/Πολ. 1223 (ΦΕΚ 2134, τ. Β'), εκδοθείσης κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 26 του Ν. 1882/1990, ορίζονται:

«’ρθρο 1. Περιπτώσεις προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας.
Καθίσταται υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας στις εξής περιπτώσεις: 1........2..................

3. Για τη μεταβίβαση ακινήτων από τον μεταβιβάζοντα, για τη μεταβίβαση λόγω γονικής παροχής ή δωρεάς από τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή τη δωρεά.

4. Για τη σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων από τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα.

’ρθρο 2. Φορείς, Υπηρεσίες και πρόσωπα στα οποία προσκομίζεται το αποδεικτικό ενημερότητας.

Το αποδεικτικό ενημερότητας για τα χρέη προς το Δημόσιο προσκομίζεται, με βάση το αναφερόμενα στο προηγούμενο άρθρο:
1. ............2. ...........
3. Στις περιπτώσεις 3 και 4, στο συμβολαιογράφο που συντάσσει τη σχετική πράξη, ο οποίος υποχρεούται να μνημονεύει στο κείμενο της πράξης τη ΔΟΥ που έχει εκδώσει το αποδεικτικό, τον αριθμό και την ημερομηνία αυτού. 4. ........5. .................

Περαιτέρω, στο άρθρο 3 της ανωτέρω αποφάσεως αναφέρονται, κατά περιοριστικό τρόπο:

«Από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας απαλλάσσονται, οι περιπτώσεις απαλλαγής προσκομιδής αποδεικτικού ενημερότητας μεταξύ των οποίων αναφέρεται και εκείνη των δικαιούχων ασφαλιστικών αποζημιώσεων από αδικοπραξία, που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση.».

Στο άρθρο 5 της αυτής αποφάσεως ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι «Για την έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας απαιτείται η εγγραφή του αιτούντος στο γενικό μητρώο φορολογουμένων Δ.Ο.Υ.»,

στο άρθρο 6, μεταξύ άλλων, ότι «Στο αποδεικτικό ενημερότητας αναγράφεται η αιτία χορήγησής του, ως ακολούθως: α) .... β) Για μεταβίβαση ακινήτου γ) ...........».

Περαιτέρω, στο άρθρο 8 της αυτής αποφάσεως ορίζεται:

«1.α) Όταν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για την είσπραξη χρημάτων, πέραν της προϋπόθεσης ενημερότητας του οφειλέτη σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής μπορεί να τεθεί, και όρος παρακράτησης μέρους της εισπραττόμενης απαίτησης, ο οποίος θα αναγράφεται επί του αποδεικτικού. Το ποσό της παρακράτησης για τον λόγο αυτό πρέπει να αποδίδεται στη Δ.Ο.Υ. από την Υπηρεσία ή τον φορέα που παραλαμβάνει το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας εντός δέκα (10) ημερών οπό την πληρωμή του τίτλου, το αργότερο.

β) Το ίδιο ισχύει και για τη μεταβίβαση ακινήτων, όταν το αποδεικτικό ζητείται από τον πωλητή. Στη περίπτωση αυτή αναγράφεται επί του αποδεικτικού το συγκεκριμένο ακίνητο για το οποίο ζητείται η μεταβίβαση καθώς και το ποσό ή ποσοστό του τιμήματος, που παρακρατείται, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας ταυ ακινήτου όχι όμως σε αξία μικρότερη

Στην περίπτωση που δεν εκπληρωθούν οι ανωτέρω όροι παρακράτησης και απόδοσης που έχουν αναγραφεί επί του αποδεικτικού θεωρείται ότι το συμβόλαιο μεταβίβασης καταρτίσθηκε χωρίς την προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας και επέρχονται οι νόμιμες συνέπειες

Επίσης στο άρθρο 9 της αυτής αποφάσεως ορίζεται, μεταξύ άλλων:

«1. Τo αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται ατελώς ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου προς τη Δ.Ο.Υ.

Η αίτηση αυτή περιέχει:

Α) Για φυσικό Πρόσωπο: ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, διεύθυνση επαγγέλματος και κατοικίας, αριθμό αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου προκειμένου για αλλοδαπούς και Αριθμό Φορολογικού Μητρώου.

Με την αίτηση δηλώνεται από τον ενδιαφερόμενο εάν είναι ή όχι μέλος ομόρρυθμης εταιρίας, κοινοπραξίας ή ομόρρυθμο μέλος ετερόρρυθμης εταιρίας, αν υποβάλλει ή όχι δηλώσεις, αν οφείλει ή όχι σε άλλη Δ.Ο.Υ. ή τελωνεία και ο σκοπός για τον οποίο ζητείται η έκδοση του αποδεικτικού.».

Στο άρθρο 949 Κ.Πολ.Δ. ορίζεται:

«Όταν κάποιος καταδικάζεται σε δήλωση βούλησης, η δήλωση αυτή θεωρείται ότι έγινε μόλις η απόφαση γίνει τελεσίδικη. ........».

Στο άρθρο 1192 του Α.Κ. ορίζεται:

«Πράξεις που μεταγράφονται. Μεταγράφονται στο γραφείο μεταγραφών της περιφέρειας του ακινήτου: 1. Οι εν ζωή δικαιοπραξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται και η αιτία θανάτου δωρεές, με τις οποίες συνιστάται, μετατίθεται, καταργείται εμπράγματο δικαίωμα (εμπράγματες δικαιοπραξίες) πάνω σε ακίνητο 2. ......3.........4. Οι τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις που περιέχουν καταδίκη σε δήλωση βούλησης για εμπράγματη δικαιοπραξία πάνω σε ακίνητο. 5. ...........».

III. ΘΕΣΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΩΣ

Εκ των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται, ότι το αποδεικτικό ενημερότητας αποτελεί περιορισμό του οφειλέτου να συναλλάσσεται, χορηγείται δε εν όψει, μεταξύ άλλων, μεταβιβάσεως από κάθε αιτία υπό του οφειλέτου ακινήτου ή εμπραγμάτων επί του τελευταίου δικαιωμάτων.

Επίσης προκύπτει (ιδ. άρθρο 3 της ανωτέρω υ. αποφάσεως), ότι οι περιπτώσεις απαλλαγής προσκομιδής αποδεικτικού ενημερότητας αναφέρονται, κατά περιοριστικό τρόπο, μεταξύ δε αυτών αναφέρεται εκείνη των δικαιούχων ασφαλιστικών αποζημιώσεων από αδικοπραξία, που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση.».

Περαιτέρω, ιδίως από το άρ. 9 της ανωτέρω υ.α., κατά τις διατάξεις του οποίου απαιτείται να δηλώνονται συγκεκριμένα, προσωπικά στοιχεία του ιδίου του αιτούντος αλλά και από το θεσπιζόμενο γνωστό φορολογικά απόρρητο, συνάγεται, ότι το αποδεικτικά αυτά δικαιούται να ζητεί μόνον ο ενδιαφερόμενος για λογαριασμό του ιδίου και όχι ο αντισυμβαλλόμενός του για λογαριασμό του πρώτου.

Ο ανωτέρω αναφερόμενος περιορισμός της συναλλαγής προδήλως αναφέρεται στην εξ ελευθέρας βουλήσεως του οφειλέτου συναλλαγή, όταν δηλαδή ο ίδιος επιλέγει να μεταβιβάσει ακίνητο ή να παραχωρήσει επ' αυτού εμπράγματο δικαίωμα σε τρίτο. Όταν όμως η μεταβίβαση του ακινήτου δεν αποτελεί προϊόν ελευθέρας βουλήσεως τούτου αλλ' επιβάλλεται σ' αυτόν αναγκαστικώς όπως δια δικαστικής αποφάσεως η οποία έχει καταστεί τελεσίδικη, τότε πρέπει να θεωρηθεί, ότι δεν υφίσταται υποχρέωση προσκομιδής εκ μέρους του οφειλέτου (μεταβιβάζοντος) αποδεικτικού ενημερότητας - τούτο, διότι, εν εναντία περιπτώσει, θα αρκούσε άρνηση του οφειλέτου-ηττηθέντος διαδίκου να ζητήσει και λάβει το εν λόγω αποδεικτικό ώστε να ματαιωθεί η εκτέλεση της δικαστικής αποφάσεως ματαιουμένης έτσι και της έννομης, δια της δικαστικής οδού, προστασίας του ενάγοντος. Περαιτέρω, θα αρκούσε, ο κάθε εναγόμενος προς μεταβίβαση ακινήτου, να αφήνει πάντοτε ένα μικρό έστω χρέος προς το Δημόσιο, να καθίσταται έτσι οφειλέτης του Δημοσίου και, εφ' όσον δεν θα χορηγείται σ' αυτόν αποδεικτικό ενημερότητας, να ματαιώνει, «νομίμως», το διατακτικό της δικαστικής αποφάσεως δια της οποίας διατάσσεται η μεταβίβαση εκ μέρους του του ακινήτου.

Προς τα ανωτέρω συνάδει και η υπ' αρ. 199/1990 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους εκδοθείσα εν όψει της διατάξεως της παρ. 4 του άρθρου 1 της υπ' αρ. 2048300/6844/19-7-1990 αποφάσεως του Υπουργού Οικονομικών, ως ίσχυε κατά τον χρόνο εκδόσεως της γνωμοδοτήσεως αυτής δια της οποίος έγινε δεκτό, ότι η υποχρέωση προσκομιδής αποδεικτικού ενημερότητας αφορά στις επαχθείς συμβάσεις εκποιήσεως ακινήτων, εκ των οποίων συνηθέστερη είναι η πώληση, ότι, δε, επί των λοιπών δικαιοπραξιών, πλην δηλαδή των επαχθών συμβάσεων, δεν δύναται να επεκταθεί η υποχρέωση αυτή, εφ' όσον, ως εκ της φύσεως τους οι σχετικές διατάξεις είναι στενώς ερμηνευτέες. Περαιτέρω και καθ' όσον αφορά στον αναγκαστικό πλειστηριασμό, έγινε δεκτό, ότι δεν δύναται να αγνοηθεί, ότι από της πλευράς του κυρίου του πλειστηριαζομένου πράγματος η μεταβίβαση της κυριότητας δεν καταρτίζεται στα πλαίσια ελεύθερης συναλλαγής ότι επομένως η υποχρέωση προσκομιδής αποδεικτικού ενημερότητας εκ μέρους του οφειλέτου θα έθετε ενδεχομένως σε κίνδυνο ματαιώσεως την παρεχομένη υπό της Πολιτείας έννομη προστασία. Επίσης και καθ' άρον αφορά στον εκούσιο πλειστηριασμό κατά την έννοια του άρθρου 1021 Κ.ΠολΔ, ο οποίος διενεργείται κατόπιν δικαστικής αποφάσεως έγινε δεκτό, ότι, δεδομένου ότι η κατά την διοδικοοία αυτή διενεργουμένη πώληση δεν έχει πάντοτε τον χαρακτήρα της κατ' ελευθέρα βούληση συναλλαγής ως προς τον κύριο του ακινήτου, δεν δύναται να θεωρηθεί, επίσης ότι υφίσταται υποχρέωση του κυρίου να προσκομίσει αποδεικτικό ενημερότητας αλλ' ότι η υποχρέωση αυτή υφίσταται για εκείνα τα πρόσωπα (κύριοι, συγκύριοι), οι οποίοι επισπεύδουν την δια της διαδικασίας πλειστηριασμού εκποίηση του ακινήτου.

Αντίθετη άποψη, ότι, δηλαδή, οι περιπτώσεις απαλλαγής από την υποχρέωση προσκομιδής αποδεικτικού ενημερότητας αναφέρονται περιοριστικώς στον νόμο και επομένως μη αναφερομένης ρητώς της προκειμένης περιπτώσεως ενώ επί παραδείγματι αναφέρεται εκείνη των δικαιούχων αποζημιώσεων επιδικασθεισών δια δικαστικής αποφάσεως επ' αυτής δεν εξαιρείται η υποχρέωση του οφειλέτου του Δημοσίου να προσκομίσει το εν λόγω αποδεικτικό, ότι, περαιτέρω, θα ήταν δυνατή η διεξαγωγή εικονικής δίκης μεταξύ των διαδίκων, επί σκοπώ μεταβιβάσεως ακινήτου του οφειλέτου του Δημοσίου προς τον ενάγοντα, με αποτέλεσμα να χάνεται «ύλη» προς ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου έναντι του ηττηθέντος στην δίκη αυτή, πλην οφειλέτου του Δημοσίου, δεν είναι δυνατόν να κρατήσει, ως προς το πρώτο μεν σκέλος της διότι, ως προανεφέρθη, βούληση του νομοθέτου είναι να επιβάλει περιορισμό στην ελεύθερη εκ μέρους του οφειλέτου συναλλαγή και επομένως δεν εκρίθη σκόπιμο, ως εξυπακουόμενο, να τεθεί στις εξαιρέσεις ως προς το δεύτερο δε σκέλος της διότι τελικώς θα κατέληγε στην ανωτέρω αναλυθείσα καταστρατήγηση της οφειλομένης εκτελέσεως της δικαστικής αποφάσεως αφού ο καθ' ου και οφειλέτης του Δημοσίου «νομίμως» δεν θα ήταν δυνατόν να λάβει αποδεικτικό και να χωρήσα έτσι η μεταβίβαση, ακόμη και στις περιπτώσεις 0nou δεν θα είχαμε «εικονική» δίκη, δεδομένης της εν τοις πράγμασι αδυναμίας του Δημοσίου να γνωρίζει πότε υφίσταται τοιαύτη δίκη.

Περαιτέρω, εν όψει των προαναφερθεισών διατάξεων, ιδία εκείνης της παρ. 3 περ. β) του άρθρου 26 του Ν. 1882/1990, από την οποία, στενώς ερμηνευτέα ως εκ της φύσεώς της προκύπτει ότι την τακτοποίηση, με διευκόλυνση τμηματικής καταβολής των οφειλών του ζητεί ο αιτούμενος το αποδεικτικό ενημερότητας καθώς και εν όψει των διατάξεων περί του φορολογικού απορρήτου, επίσης στενώς ερμηνευτέων, δεν είναι δυνατή εν προκειμένω η εκ μέρους της εναγούσης ρύθμιση των οφειλών των εναγομένων, ώστε να λάβει αυτή αποδεικτικό ενημερότητας επ' ονόματί τους.

Εξ άλλου, εκ της προαναφερθείσης διατάξεως του άρθρου 949 Κ.Πολ.Δ. προκύπτει, ότι, επί καταδίκης σε δήλωση βουλήσεως, η δήλωση αυτή θεωρείται άτι έγινε μόλις η απόφαση καταστεί τελεσίδικη, εκ δε της προαναφερθείσης διατάξεως του άρθρου 1192 Α.Κ. προκύπτει, ότι μεταγράφεται, με τις εκ της μεταγραφής έννομες συνέπειες, η τελεσίδικηδικαστική απόφαση, η οποία περιέχει καταδίκη σε δήλωση βουλήσεως για εμπράγματη δικαιοπραξία επί ακινήτου και συνεπώς δεν τίθεται ζήτημα εκδόσεως δια λογαριοσμό του οφολέτου αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας.

Κατά συνέπεια, εν προκειμένω και σύμφωνα με το διδόμενο ιστορικό, οι γενόμενες δωρεές κηρύχθηκαν ως έχουσες ανατραπεί υπό την έννοια, ότι, κατά τη δικαστική απόφαση, ουδέποτε τα ακίνητα περιήλθαν, κατά νόμο, στους προς ούς οι δωρεές και επομένως αυτοί, στην πραγματικότητα, δεν μεταβιβάζουν το πράγμα, η δε δήλωση του οφειλέτου του Δημοσίου-ηττηθέντος διαδίκου στην συγκεκριμένη δίκη, περί μεταβιβάσεως του αναφερομένου στην τελεσίδικη απόφαση ακινήτου, έχει ήδη λάβει χώρα, εκ του νόμου, και, επομένως δεν τίθεται ζήτημα εκδόσεως, για λογαριασμό του, αποδεικτικού ενημερότητας η δε αναφερομένη στο διατακτικό της αποφάσεως υποχρέωση των εναγομένων να μεταβιβάσουν στην ενάγουσα δια συμβολαιογραφικού εγγράφου την ψιλή κυριότητα των περιγραφομένων ακινήτων πρέπει να ερμηνευθεί ότι δια του συμβολαιογραφικού εγγράφου θα δηλωθεί η αποδοχή εκ μέρους του νικήσαντος διαδίκου της ήδη λαβούσης χώραν δηλώσεως των εναγομένων.

Ενόψει των ανωτέρω γενομένων αποδεκτών, παρέλκει η απάντηση στα δεύτερο και τρίτο ερωτήματα.

IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:

Εν όψα των προεκτεθέντων επί του τεθέντος ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' Τμήμα) γνωμοδότησε ομοφώνως επί μεν του πρώτου ερωτήματος αρνητικά επί δε των λοιπών δε ερωτημάτων, ότι παρέλκει η απάντηση, εν όψει της απαντήσεως στο πρώτο ερώτημα.

Θεωρήθηκε
Αθήνα, 24-12-2012

Πολιτική Cookies στην ΕΕ.. Το cookie είναι ένα μικρό τμήμα κειμένου που αποστέλλεται στο πρόγραμμα περιήγησης από έναν ιστότοπο που επισκέπτεστε. Διευκολύνει τον ιστότοπο να απομνημονεύει πληροφορίες σχετικά με την επίσκεψή σας, όπως την προτιμώμενη γλώσσα σας και άλλες ρυθμίσεις. Κάτι τέτοιο μπορεί να διευκολύνει την επόμενή σας επίσκεψη και να κάνει τον ιστότοπο πιο χρήσιμο για εσάς. Τα cookie παίζουν σημαντικό ρόλο. Χωρίς αυτά, η χρήση του ιστού θα ήταν μια πολύ πιο περίπλοκη εμπειρία. Χρησιμοποιούμε τα cookie για πολλούς λόγους. Τα χρησιμοποιούμε, για παράδειγμα, για την απομνημόνευση των προτιμήσεών σας όσον αφορά στην ασφαλή αναζήτηση, για να υπολογίσουμε τον αριθμό των επισκεπτών σε μια σελίδα ή για να σας διευκολύνουμε να εγγραφείτε στις υπηρεσίες μας και για να προστατεύσουμε τα δεδομένα σας. Περισσότερες πληροφορίες για τη χρήση των cookies μπορείτε να βρείτε στη σελίδα http://ec.europa.eu/ipg/basics/legal/cookies/index_en.htm