Αθήνα 17/01/2006
Αρ. Πρωτ.:  1098059

ΠΟΛ. 1006
 

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση της υπ' αριθμ. 463/2005 Γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ

Σας κοινοποιούμε την υπ' αριθ. 463/2005 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, και παρακαλούμε για την ομοιόμορφη εφαρμογή της σε ανάλογες περιπτώσεις.
Με την ανωτέρω Γνωμοδότηση έγινε δεκτό ότι σε περίπτωση διανομής κατά την οποία ένας των κοινωνών λαμβάνει αυτούσια τη μερίδα του και εξέρχεται της κοινωνίας, οι δε λοιποί παραμένουν κοινωνοί σε μία η περισσότερες μερικότερες κοινωνίες, με αναμορφωμένα ποσοστά, οφείλεται φόρος μεταβίβασης λόγω διανομής και από αυτούς για τα απαρτίζοντα τις κοινωνίες αυτές μερίδια με μειωμένο φορολογικό συντελεστή κατά το 1/4.

Η ανωτέρω ερμηνεία υπαγορεύεται από τη διάταξη της παρ. 1 Α' εδ. γ' του άρθρου 4 του ν. 1587/1950, όπως τροποποιήθηκε με τη διάταξη του άρθρου 15 παρ. 2 του ν. 1473/1984 (Φ.Ε.Κ. 127 Α77-9-1984) και ισχύει σήμερα, σύμφωνα με την οποία οι διατάξεις περί διανομής ακινήτων εφαρμόζονται ανάλογα και στην περίπτωση δημιουργίας μιας ή περισσότερων μερικότερων κοινωνιών για τα μερίδια που απαρτίζουν τις κοινωνίες αυτές. Επίσης, με την ίδια διάταξη προβλέπεται ότι σε περαιτέρω αυτούσια διανομή των ακινήτων μεταξύ των συγκυρίων της μερικότερης κοινωνίας, από το φόρο που αναλογεί στη νέα αυτή διανομή, εκπίπτεται ο φόρος που καταβλήθηκε κατά τη δημιουργία της μερικότερης κοινωνίας.

Ενόψει των ανωτέρω είναι δυνατό να ανακύψουν οι πιο κάτω ενδεικτικά αναφερόμενες περιπτώσεις:

1) Οι Α, Β και Γ είναι συγκύριοι εξ αδιαιρέτου κατά 1/3 σε τρία ακίνητα, τα Φ, Χ και Ψ. Προβαίνουν σε διανομή των ακινήτων τους, κατά την οποία ο Α λαμβάνει κατά πλήρη και αποκλειστική κυριότητα το ακίνητο Φ και εξέρχεται της κοινωνίας, οι δε Β και Γ παραμένουν συγκύριοι εξ αδιαιρέτου επί των ακινήτων Χ και Ψ με αναμορφωμένα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Επειδή η νέα κοινωνία των Β και Γ επί των ακινήτων Χ και Ψ συνιστά μία μερικότερη κοινωνία σε σχέση με την αρχική, οφείλεται φόρος διανομής τόσο από τον Α όσο και από τους Β και Γ για τα απαρτίζοντα την κοινωνία αυτή μερίδια.
2) Οι Α, Β, Γ, Δ και Ε είναι συγκύριοι εξ αδιαιρέτου κατά 1/5 σε τρία ακίνητα, τα Φ, Χ και Ψ. Προβαίνουν σε διανομή των ακινήτων τους, κατά την οποία ο Α λαμβάνει κατά πλήρη και αποκλειστική κυριότητα το ακίνητο Φ και εξέρχεται της κοινωνίας, οι Β και Γ λαμβάνουν από κοινού και εξ αδιαιρέτου το ακίνητο Χ και οι Δ και Ε από κοινού και εξ αδιαιρέτου το ακίνητο Ψ. Επειδή δημιουργούνται δύο μερικότερες κοινωνίες σε σχέση με την αρχική, οφείλεται φόρος διανομής τόσο από τον Α όσο και από τους Β και Γ και τους Δ και Ε για τα απαρτίζοντα τις κοινωνίες αυτές μερίδια.
3) Οι Α, Β, Γ και Δ είναι συγκύριοι εξ αδιαιρέτου κατά 1/4 σε τρία ακίνητα, τα Φ, Χ και Ψ. Προβαίνουν σε διανομή των ακινήτων τους, κατά την οποία οι Α και Β λαμβάνουν από κοινού και εξ αδιαιρέτου το ακίνητο Φ, οι δε Γ και Δ παραμένουν συγκύριοι εξ αδιαιρέτου στα υπόλοιπα ακίνητα, Χ και Ψ, με αναμορφωμένα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Στην περίπτωση αυτή δεν έχουμε ατομική έξοδο συγκυρίου από την κοινωνία με ανάληψη αυτούσιας της μερίδας του, αλλά από την αρχική κοινωνία δημιουργούνται δύο νέες μερικότερες κοινωνίες, έτσι ώστε οφείλεται φόρος διανομής από όλους τους κοινωνούς για τα απαρτίζοντα τις κοινωνίες αυτές μερίδια.
Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις κατά τις οποίες δημιουργούνται μία ή περισσότερες μερικότερες κοινωνίες οφείλεται φόρος μεταβίβασης με μειωμένο συντελεστή στο 1/4 (φόρος διανομής) όχι μόνο από αυτόν που λαμβάνει αυτούσια τη μερίδα του και εξέρχεται της κοινωνίας αλλά και από τους συγκυρίους που παραμένουν σε κοινωνία για τα απαρτίζοντα τις μερικότερες κοινωνίες μερίδια.
4) Οι Α, Β, Γ και Δ είναι συγκύριοι εξ αδιαιρέτου κατά 1/4 σε δέκα διαμερίσματα πολυωρόφου οικοδομής, η οποία έχει υπαχθεί στο καθεστώς της οριζόντιας ιδιοκτησίας κατά τις διατάξεις του ν. 3741/1929. Προβαίνουν σε μερική διανομή των τεσσάρων διαμερισμάτων λαμβάνοντας ο καθένας ένα από αυτά κατά πλήρη και αποκλειστική κυριότητα, ενώ επί των υπολοίπων έξι διαμερισμάτων εξακολουθούν και παραμένουν οι ίδιοι, οι Α, Β, Γ και Δ, εξ αδιαιρέτου συγκύριοι. Στην περίπτωση αυτή έχουμε απλώς μερική διανομή των κοινών ακινήτων (εν προκειμένω τεσσάρων διαμερισμάτων), τα δε μη διανεμόμενα κοινά ακίνητα δεν αποτελούν μια μερικότερη κοινωνία σε σχέση με την αρχική, αφού παραμένουν οι ίδιοι συγκύριοι εξ αδιαιρέτου επί των υπολοίπων έξι διαμερισμάτων. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται φόρος διανομής μόνο επί των εξερχόμενων της κοινωνίας μεριδίων, δηλαδή μόνο επί των τεσσάρων διαμερισμάτων.

Κάθε προηγούμενη αντίθετη ερμηνεία της Διοίκησης αναφορικά με το παραπάνω θέμα παύει να ισχύει.

Δείτε την 463/05 Γνωμοδότηση του ΝΣΚ.