Εγκύκλιοι - ΠΟΛ

Αθήνα 11/06/2009
Αρ. Πρωτ.: 1057504/285/0013

ΠΟΛ. 1078
      
ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή του άρθρου 46 του ν. 3763/2009 σχετικά με την περαίωση εκκρεμών υποθέσεων Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας.

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 46 του ν. 3763/2009 και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες, για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους, επισημαίνοντας ιδιαιτέρως την αναγκαιότητα για την όσο το δυνατόν συντομότερη διεκπεραίωση τών εργασιών που απαιτούνται για την εφαρμογή της σχετικής ρύθμισης.

Υπαγόμενες υποθέσεις
Στη ρύθμιση αυτή υπάγονται οι εκκρεμείς υποθέσεις Φορολογίας Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Μ.Α.Π.), οι οποίες αφορούν τα έτη 1997 έως και 2007 και συγκεκριμένα:

α. Υποθέσεις για τις οποίες έχει υποβληθεί δήλωση Φ.Μ.Α.Π. και δεν έχει εκδοθεί καταλογιστική πράξη, μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου (27/5/2009).
β. Υποθέσεις για τις οποίες έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου, μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου.
γ. Υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει υποβληθεί δήλωση Φ.Μ.Α.Π, αλλά έχει εκδοθεί και καταχωρηθεί στο οικείο βιβλίο φύλλο ελέγχου ή έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου, μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου.

Εξαιρούμενες υποθέσεις
Δεν υπάγονται στη ρύθμιση:

α. Οι υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει υποβληθεί δήλωση Φ.Μ.Α.Π. το οικείο έτος.
β. Οι υποθέσεις για τις οποίες έχει υποβληθεί το οικείο έτος μερική δήλωση Φ.Μ.Α.Π. και δεν έχει ακολουθήσει η υποβολή αρχικής δήλωσης.
γ. Οι υποθέσεις για τις οποίες έχουν ασκηθεί εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες προσφυγές και εκκρεμούν ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων.

Τρόπος περαίωσης
Οι υποθέσεις Φ.Μ.Α.Π., περαιώνονται οριστικά με οίκοθεν ενέργεια του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ..

Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα και στον υπόχρεο (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) να ζητήσει την υπαγωγή του στη ρύθμιση αυτή, με αίτησή του προς τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., μέχρι και την 30η Σεπτεμβρίου 2009.
Α. Οι υποθέσεις για τις οποίες έχει υποβληθεί δήλωση Φ.Μ.Α.Π. το οικείο έτος, περαιώνονται με βάση τη δηλωθείσα φορολογητέα αξία της δήλωσης, προσαυξημένη κατά 10%.
Παράδειγμα:
Νομικό πρόσωπο δήλωσε για τα έτη 2003 έως και 2007, φορολογητέα αξία 550.000 ευρώ κατ’ έτος . Τα έτη 2006 και 2007 είχε και έκπτωση από δάνεια ποσού 150.000 ευρώ και 100.000 ευρώ αντίστοιχα. Το νομικό πρόσωπο θα περαιώσει τα έτη 2003 έως και 2007 ως κατωτέρω:

Σημειώνεται ότι ειδικά για το έτος 1997 η αξία των εντός αντικειμενικού συστήματος αξίας ακινήτων δεν προσαυξάνεται με το ανωτέρω ποσοστό, εφόσον ο υπόχρεος (μόνο φυσικό πρόσωπο) έχει αποδεχθεί την προταθείσα από το Υπουργείο Οικονομικών αξία για τα ακίνητα αυτά, δεδομένου ότι οι υποθέσεις αυτές θεωρούνται ως συμβιβαστικώς επιλυθείσες. Τονίζεται ότι δεν προσαυξάνεται με 10% η αξία των ακινήτων εκείνων, για τα οποία ο υπόχρεος έχει αποδεχθεί την 3
προτεινόμενη αξία και όχι για όλα τα ακίνητα της δήλωσης Φ.Μ.Α.Π. του έτους 1997.
Παράδειγμα:
Φυσικό πρόσωπο το έτος 1997 είχε:

• ένα ακίνητο στην Θεσσαλονίκη προτεινόμενης αξίας 200.000,00€ , την οποία απεδέχθη,

• ένα οικόπεδο στο δήμο Αθηναίων προτεινόμενης αξίας 350.000,00€ , την οποία δεν απεδέχθη και στην δήλωση Φ.Μ.Α.Π., δήλωσε αξία 200.000,00€,

• ένα ακίνητο στο Μαυρίκι Τεγέας (εκτός αντικειμενικού συστήματος αξίας ακινήτων), το οποίο δήλωσε με αξία 10.000,00€.

Ο υπολογισμός της φορολογητέας αξίας προκειμένου να περαιωθεί η υπόθεση αυτή γίνεται ως εξής:

• Για το ακίνητο της Θεσσαλονίκης η αξία της περαίωσης είναι 200.000,00€ (η αξία την οποία απεδέχθη).

• Για το ακίνητο της Αθήνας η αξία της περαίωσης είναι 385.000,00€ = [350.000,00 + (350.000,00 Χ 10%)].

• Για το ακίνητο του Μαυρικίου Τεγέας η αξία της περαίωσης είναι 11.000,00€ = [10.000,00 + (10.000,00 Χ 10%)].

Σύνολο αξίας για την περαίωση 596.000,00€.

Β. Σε περιπτώσεις που έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου, οι υποθέσεις Φ.Μ.Α.Π. περαιώνονται, εφόσον ο υπόχρεος αποδεχθεί τη φορολογητέα αξία που του προσδιόρισε ο αρμόδιος προϊστάμενος με το φύλλο ελέγχου, μειωμένη κατά 10%. Η φορολογητέα αξία όμως δεν μπορεί να υπολείπεται της δηλωθείσας φορολογητέας αξίας προσαυξημένης κατά 10%.
Παράδειγμα:
Για τα έτη 2006 και 2007 νομικό πρόσωπο δήλωσε φορολογητέα αξία 800.000,00 ευρώ και 300.000,00 ευρώ αντίστοιχα. Μετά από έλεγχο η φορολογητέα αξία προσδιορίστηκε σε 900.000,00 ευρώ και 800.000,00 ευρώ αντίστοιχα. Το νομικό πρόσωπο θα περαιώσει τις υποθέσεις Φ.Μ.Α.Π. για τα έτη αυτά, ως εξής:
Για το έτος 2006.
Προσδιορισθείσα αξία ελέγχου μειωμένη κατά 10%: 810.000,00€ = [900.000,00 - (900.000,00 Χ 10%)].
Αξία δήλωσης προσαυξημένη με 10%: 880.000,00€ = [ 800.000,00 + (800.000 Χ 10%)].
Προκειμένου να περαιωθεί το έτος αυτό η εκκαθάριση θα γίνει για αξία 880.000,00€.
Για το έτος 2007.
Προσδιορισθείσα αξία ελέγχου μειωμένη κατά 10%: 720.000,00€ = [800.000,00 € - (800.000 Χ 10%)].
Αξία δήλωσης προσαυξημένη με 10%: 330.000,00€ = [300.000,00€ + (300.000,00 Χ 10%)].
Προκειμένου να περαιωθεί το έτος αυτό η εκκαθάριση θα γίνει για αξία 720.000,00€.

Γ. Υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει υποβληθεί δήλωση, αλλά έχει εκδοθεί και καταχωρηθεί στο οικείο βιβλίο φύλλο ελέγχου Φ.Μ.Α.Π. ή έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, περαιώνονται βάσει της αξίας που έχει προσδιορίσει ο προϊστάμενος της αρμόδιας φορολογικής αρχής, μειωμένης κατά ποσοστό 10%.
Τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα, που θα αποδεχθούν την περαίωση, απαλλάσσονται από την καταβολή οποιουδήποτε πρόσθετου 5
φόρου, προστίμου ή άλλης κύρωσης για τα ακίνητα τους, που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις αυτές.

Προϋποθέσεις περαίωσης
Η περαίωση των εκκρεμών υποθέσεων Φ.Μ.Α.Π. με τις παρούσες διατάξεις, μπορεί να πραγματοποιηθεί, με την προϋπόθεση ότι συντρέχουν οι κατωτέρω όροι και προϋποθέσεις:

1. Υποχρεωτικά περαιώνεται το πρώτο κατά σειρά ανέλεγκτο έτος Φ.Μ.Α.Π. και το επόμενο συνεχόμενο με αυτό -εφόσον δεν υπάρχει λόγος εξαίρεσης- ανέλεγκτο έτος.
2. Επιτρέπεται η περαίωση ορισμένων εκκρεμών υποθέσεων επιλεκτικά, με την προϋπόθεση ότι η περαίωση ξεκινά από το πρώτο ανέλεγκτο έτος και τα περαιούμενα έτη είναι συνεχή.

Παράδειγμα:
¶γαμος, έχει στην κυριότητά του 5 ακίνητα στο δήμο Αθηναίων. Το έτος 1997 απεδέχθη στη δήλωση Φ.Μ.Α.Π. την προτεινόμενη αξία των 500.000,00€. Στη δήλωση Φ.Μ.Α.Π. έτους 1998 δήλωσε φορολογητέα περιουσία αξίας 400.000€. Για τα έτη 1999 έως και 2001 δεν υπέβαλε δηλώσεις Φ.Μ.Α.Π. Στις δηλώσεις Φ.Μ.Α.Π. ετών 2002 και 2003 δήλωσε φορολογητέα περιουσία αξίας 600.000€.Το έτος 2004 υπέβαλε μερική δήλωση και για τα έτη 2005 και 2006 δήλωσε φορολογητέα περιουσία αξίας 800.000€.
Για το φυσικό πρόσωπο αυτό θα εκδοθεί Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης για τα έτη 1998, 2002, 2003, 2005 και 2006. Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης για το έτος 1997 δεν θα εκδοθεί, διότι ο υπόχρεος απεδέχθη την προτεινόμενη αξία του συνόλου των ακινήτων του. Επίσης δεν εκδίδεται Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης για τα έτη 1999 έως και 2002 γιατί ο φορολογούμενος δεν υπέβαλλε δηλώσεις. Τέλος, δεν εκδίδεται Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης για το έτος 2004 επειδή ο 6
υπόχρεος δεν επέδωσε και αρχική δήλωση, παρά μόνο μερική δήλωση Φ.Μ.Α.Π.
Ο υπόχρεος δύναται να περαιώσει το σύνολο των εκκρεμουσών υποθέσεων Φ.Μ.Α.Π. Εφόσον όμως επιλέξει να περαιώσει μόνο τρία από τα έτη, υποχρεωτικά αυτά θα είναι τα συνεχόμενα έτη –με αρχή το πρώτο εξ αυτών- 1998, 2002 και 2003.

3. Ο υπόχρεος αποδέχεται τη βεβαίωση και την καταβολή, σύμφωνα με τα ανωτέρω, της συνολικής οφειλής του φόρου που προκύπτει και αναγράφεται στο Εκκαθαριστικό Σημείωμα, εντός δέκα ημερών από την επίδοση του. Η υπογραφή από τον φορολογούμενο του σημειώματος αυτού, συνεπάγεται την αμετάκλητη αποδοχή του περιεχομένου του.
4. Με την υπογραφή του Εκκαθαριστικού Σημειώματος, ο υπόχρεος καταβάλλει υποχρεωτικά το 10% της συνολικής οφειλής Φ.Μ.Α.Π.
5. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στο δημόσιο σε εφαρμογή του άρθρου 46 του κοινοποιούμενου νόμου, δεν αναζητούνται ούτε συμψηφίζονται.

Διαδικασία περαίωσης

1. Για την υλοποίηση της περαίωσης των εκκρεμών υποθέσεων Φ.Μ.Α.Π., ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. συντάσσει εις διπλούν ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ περαίωσης Φ.Μ.Α.Π. Με την 1057501/284/0013/ΠΟΛ1077/10/6/2009 Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, καθορίσθηκαν ο τύπος και το περιεχόμενο των Εκκαθαριστικών Σημειωμάτων περαίωσης του Φ.Μ.Α.Π., φυσικών και νομικών προσώπων.
2. Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. κατά την έκδοση των Εκκαθαριστικών Σημειωμάτων περαίωσης θα προτάσσει τις υποθέσεις 7
Φ.Μ.Α.Π. παλαιοτέρων ετών (π.χ. δηλώσεις Φ.Μ.Α.Π. 1997, 1998, 1999 κ.λπ.)
3. Σε περιπτώσεις που μεταξύ του πρώτου και του τελευταίου ανέλεγκτου έτους παρεμβάλλονται περισσότερες από μία Δ.Ο.Υ., το Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης εκδίδεται από τον προϊστάμενο που είναι αρμόδιος για το τελευταίο ανέλεγκτο έτος. Σε αυτήν την περίπτωση, αποστέλλονται Εκκαθαριστικά Σημειώματα περαίωσης από τις άλλες Δ.Ο.Υ. που ήταν αρμόδιες για προηγούμενα έτη, στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., μέχρι την 15η Σεπτεμβρίου 2009. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. εκδίδει Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης που περιλαμβάνει και τα έτη για τα οποία αρμόδιες ήταν άλλες Δ.Ο.Υ.
4. Το Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης θα καταχωρείται σε ειδικό προς τούτο βιβλίο. Το ένα αντίτυπο του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης κοινοποιείται με απόδειξη στον υπόχρεο και το άλλο παραμένει στην τελευταία για το ανέλεγκτο έτος Δ.Ο.Υ. Κατά την κοινοποίηση του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν.2717/1999).
5. Ο υπόχρεος, εφόσον επιθυμεί να περαιώσει τις ανέλεγκτες υποθέσεις του Φ.Μ.Α.Π., προσέρχεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., που αναγράφεται στο Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης. Επί του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης συντάσσεται η οικεία πράξη η οποία υπογράφεται από τον ίδιο και από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.. Κατά την υπογραφή της πράξης υποχρεωτικά καταβάλλεται το 10% του οφειλόμενου φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Η προθεσμία προσέλευσης και υπογραφής δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των δέκα ημερών από την κοινοποίηση του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης Φ.Μ.Α.Π..
6. Η κατά τα ανωτέρω αποδοχή του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης από τον υπόχρεο, συνεπάγεται την αυτόματη περαίωση όλων 8
των δηλώσεων Φ.Μ.Α.Π., που αφορούν τα έτη αυτά και επιφέρει όλα τα αποτελέσματα της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς και τα καταβληθέντα στο δημόσιο χρηματικά ποσά κατ’ εφαρμογή της ρύθμισης αυτής δεν αναζητούνται.
7. Το Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης Φ.Μ.Α.Π. μετά την σύνταξη επ’ αυτού της οικείας πράξης και την υπογραφή της, καταχωρείται στο ειδικό βιβλίο αναγράφοντας την ημερομηνία περαίωσης, τα περαιούμενα έτη και τα ποσά του φόρου.
8. Ο προϊστάμενος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., ενημερώνει τις Δ.Ο.Υ. που ήταν αρμόδιες σε προηγούμενα έτη και απέστειλαν εκκαθαριστικό, με την κοινοποίηση σε αυτές θεωρημένου αντιγράφου του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης, μετά την αποδοχή του. Το αντίγραφο αυτό συσχετίζεται με την οικεία δήλωση, η οποία, στη συνέχεια τίθεται στο αρχείο, ως περαιωθείσα.
9. Επισημαίνεται ότι η έκδοση Εκκαθαριστικών Σημειωμάτων περαίωσης, αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου και λήγει την 30η Οκτωβρίου 2009.

Βεβαίωση των φόρων

Η βεβαίωση ενεργείται από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδια για το τελευταίο ανέλεγκτο έτος.
Για τη βεβαίωση των οφειλόμενων ποσών ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. συντάσσει κατάλογο σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Καταβολή των φόρων
Τα υπόλοιπα ποσά φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας που περιλαμβάνονται στο Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης, μετά την καταβολή του 10%, καταβάλλονται σε δώδεκα ίσες μηνιαίες δόσεις, όχι μικρότερες των 100 ευρώ, με εξαίρεση την τελευταία.
Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από εκείνον εντός του οποίου υπογράφηκε από τον υπόχρεο το Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης και οι υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των αντίστοιχων επομένων μηνών.
Δεν απαιτείται σχετική ειδοποίηση του υποχρέου.
Σε περίπτωση που καταβληθεί το σύνολο του οφειλόμενου ποσού μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται έκπτωση 5%.
Οι υποθέσεις που δεν υπάγονται στην παρούσα περαίωση (π.χ. δεν έχει υποβληθεί δήλωση το οικείο έτος), ελέγχονται, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.