Αθήνα 27/03/2018
Αρ. πρωτ.: 223
ΘΕΜΑ: Κόστος κτήσης παγίων και αποθεμάτων.
ΕΡΩΤΗΜΑ
Εκπτώσεις που έχουν χαθεί προσαυξάνουν το κόστος κτήσης του παγίου και του αποθέματος αντίστοιχα ή θεωρούνται τόκοι έξοδα; πχ αγοράζουμε εμπορεύματα ή πάγια και ο προμηθευτής μας δίνει έκπτωση 100 ευρώ με την προϋπόθεση ότι θα το εξοφλήσουμε σε ένα μήνα. Εκπνέει ο μήνας και δεν εξοφλούμε. Τα 100 ευρώ προσαυξάνουν το κόστος κτήσης του παγίου - εμπορεύματος ή είναι έξοδο τόκος;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αναφορικά με το κόστος κτήσεως περιουσιακών στοιχείων, πάγιων ή αποθεμάτων, τόσο στο λογιστικό πλαίσιο των Ε.Λ.Π., όσο και στο λογιστικό πλαίσιο των Δ.Π.Χ.Α. ισχύουν τα ακόλουθα:
α) Το κόστος κτήσεως περιουσιακών στοιχείων, πάγιων ή αποθεμάτων, περιλαμβάνει το σύνολο των δαπανών που απαιτούνται για να φθάσουν αυτά στην παρούσα θέση και κατάστασή τους. Ο όρος «παρούσα θέση» αναφέρεται στη γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκονται. Ο όρος «κατάσταση» αναφέρεται στο στάδιο επεξεργασίας για παραγόμενα προϊόντα.
β) Το κόστος αγοράς για πάγια, εμπορεύματα και υλικά περιλαμβάνει την τιμή αγοράς, τους εισαγωγικούς δασμούς και άλλους φόρους (εκτός εκείνων που η οντότητα μπορεί στη συνέχεια να ανακτήσει από την φορολογική αρχή, όπως ο ΦΠΑ), μεταφορικά, έξοδα παραδόσεως και άλλα έξοδα άμεσα επιρριπτέα στην απόκτηση των ετοίμων αγαθών, υλικών και υπηρεσιών. Εμπορικές εκπτώσεις, μειώσεις τιμών και άλλα παρόμοια στοιχεία αφαιρούνται κατά τον προσδιορισμό του κόστους κτήσεως των περιουσιακών στοιχείων.
γ) Όταν το τίμημα της αγοράς συμφωνείται να εξοφληθεί με πίστωση πέραν των συνήθων πιστωτικών ορίων, κόστος του περιουσιακού στοιχείου είναι η παρούσα αξία των δόσεων και η διαφορά καταχωρίζεται ως μη δουλευμένο χρηματοοικονομικό έξοδο.Εμπορικές εκπτώσεις χορηγούνται για διάφορους λόγους, όπως:
α) Λόγω ύψους αγορών που χορηγούνται συνήθως στο τέλος της χρήσεως με βάση το ύψος των αγορών κάθε πελάτη «κλιμακωτές εκπτώσεις ή εκπτώσεις λόγω τζίρου».
β) Λόγω «ελαττωματικότητας» των πωληθέντων και γενικά μειωμένης ποιότητας σε σχέση με τη συμφωνημένη.
γ) Λόγω «διαφοράς» στην ποσότητα των παραληφθέντων.
δ) Λόγω εξοφλήσεως του τιμολογίου πριν από τη συμφωνημένη προθεσμία εξοφλήσεώς του «Ταμειακές εκπτώσεις».Η αναφερόμενη στο ερώτημά σας έκπτωση ανήκει στην κατηγορία των ταμειακών εκπτώσεων.
Για τη λογιστική αντιμετώπιση των ταμειακών εκπτώσεων, στην διεθνή θεωρία και πρακτική εφαρμόζονται δύο μέθοδοι, η μέθοδος του καθαρού ποσού και η μέθοδος του μικτού ποσού.
Μέθοδος καθαρού ποσού
Σύμφωνα με τη μέθοδο του καθαρού ποσού, εφαρμόζονται τα ακόλουθα:α) Εάν ο αγοραστής εκπληρώσει εμπροθέσμως την υποχρέωσή του και λάβει την έκπτωση, η ληφθείσα έκπτωση αποτελεί στοιχείο μειωτικό της αρχικής αξίας της αγοράς.
β) Εάν ο αγοραστής εκπληρώσει εκπροθέσμως την υποχρέωσή του και δεν λάβει την έκπτωση, η μη ληφθείσα έκπτωση επίσης αποτελεί στοιχείο μειωτικό της αρχικής αξίας της αγοράς και καταχωρίζεται στα αποτελέσματα ως χρηματοοικονομικό έξοδο.
Μέθοδος μικτού ποσού
Σύμφωνα με τη μέθοδο του μικτού ποσού, εφαρμόζονται τα ακόλουθα:α) Εάν ο αγοραστής εκπληρώσει εμπροθέσμως την υποχρέωσή του και λάβει την έκπτωση, η ληφθείσα έκπτωση αποτελεί στοιχείο μειωτικό της αρχικής αξίας της αγοράς.
β) Εάν ο αγοραστής εκπληρώσει εκπροθέσμως την υποχρέωσή του και δεν λάβει την έκπτωση, αξία κτήσεως του αποθέματος είναι η αρχική αξία της αγοράς.Για την κατανομή των δύο μεθόδων παρατίθεται το ακόλουθο παράδειγμα:
Δεδομένα
Αγοράζεται απόθεμα έναντι ποσού € 1.000 και συνομολογείται με τον προμηθευτή έκπτωση ποσού € 100, εάν το τίμημα εξοφληθεί εντός προθεσμίας είκοσι ημερών.
Έστω ότι ο αγοραστής:α) Εκπληρώνει την υποχρέωσή του εμπροθέσμως και λαμβάνει την έκπτωση.
β) Εκπληρώνει την υποχρέωσή του εμπροθέσμως κατά το ήμισυ και εκπροθέσμως κατά το υπόλοιπο ήμισυ και λαμβάνει το ήμισυ της εκπτώσεως.
γ) Εκπληρώνει την υποχρέωσή του εκπροθέσμως και δεν λαμβάνει την έκπτωση.Ζητείται
Να διενεργηθούν οι προσήκουσες, ανά περίπτωση, λογιστικές εγγραφές με τη μέθοδο του καθαρού ποσού και με τη μέθοδο του μικτού ποσού.
Μέθοδος καθαρού ποσού
Λογιστικές εγγραφές
Χρέωση
Πίστωση
Αγορές αποθεμάτων
€
900
Εκπτώσεις επί αγορών χρήσεως υπό διακανονισμό
»
100
Προμηθευτές
»
1.000
Αγορά αποθεμάτων
€
1.000
1.000
α) Ο αγοραστής εκπληρώνει την υποχρέωσή του εμπροθέσμως και λαμβάνει την έκπτωση.
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
1.000
Χρηματικά διαθέσιμα
»
900
Εκπτώσεις επί αγορών χρήσεως υπό διακανονισμό
»
100
Εξόφληση προμηθευτή εμπροθέσμως
€
1.000
1.000
β) Ο αγοραστής εκπληρώνει την υποχρέωσή του εμπροθέσμως κατά το ήμισυ και εκπροθέσμως κατά το υπόλοιπο ήμισυ και λαμβάνει το ήμισυ της εκπτώσεως.
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
500
Χρηματικά διαθέσιμα
»
450
Εκπτώσεις επί αγορών χρήσεως υπό διακανονισμό
»
50
Εξόφληση προμηθευτή εμπροθέσμως κατά το ήμισυ
€
500
500
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
500
Χρηματοοικονομικά έξοδα
»
50
Χρηματικά διαθέσιμα
»
500
Εκπτώσεις επί αγορών χρήσεως υπό διακανονισμό
»
50
Εξόφληση προμηθευτή εκπροθέσμως κατά το ήμισυ
€
550
550
γ) Ο αγοραστής εκπληρώνει την υποχρέωσή του εκπροθέσμως και δεν λαμβάνει την έκπτωση.
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
1.000
Χρηματοοικονομικά έξοδα
»
100
Χρηματικά διαθέσιμα
»
1.000
Εκπτώσεις επί αγορών χρήσεως υπό διακανονισμό
»
100
Εξόφληση προμηθευτή εκπροθέσμως
€
1.000
1.000
Μέθοδος μικτού ποσού
Λογιστικές εγγραφές
Χρέωση
Πίστωση
Αγορές αποθεμάτων
€
1.000
Προμηθευτές
»
1.000
Αγορά αποθεμάτων
€
1.000
1.000
α) Ο αγοραστής εκπληρώνει την υποχρέωσή του εμπροθέσμως και λαμβάνει την έκπτωση.
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
1.000
Χρηματικά διαθέσιμα
»
900
Εκπτώσεις επί αγορών αποθεμάτων
»
100
Εξόφληση προμηθευτή εμπροθέσμως
€
1.000
1.000
β) Ο αγοραστής εκπληρώνει την υποχρέωσή του εμπροθέσμως κατά το ήμισυ και εκπροθέσμως κατά το υπόλοιπο ήμισυ και λαμβάνει το ήμισυ της εκπτώσεως.
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
500
Χρηματικά διαθέσιμα
»
450
Εκπτώσεις επί αγορών αποθεμάτων
»
50
Εξόφληση προμηθευτή εμπροθέσμως κατά το ήμισυ
€
500
500
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
500
Χρηματικά διαθέσιμα
»
500
Εξόφληση προμηθευτή εκπροθέσμως κατά το ήμισυ
€
500
500
γ) Ο αγοραστής εκπληρώνει την υποχρέωσή του εκπροθέσμως και δεν λαμβάνει την έκπτωση.
Χρέωση
Πίστωση
Προμηθευτές
€
1.000
Χρηματικά διαθέσιμα
»
1.000
Εξόφληση προμηθευτή εκπροθέσμως
€
1.000
1.000
Η αιτιολογική βάση της μεθόδου του καθαρού ποσού, που απορρέει από τη λογιστική αρχή του ιστορικού κόστους κτήσης, είναι το γεγονός ότι όταν ο αγοραστής δεν εκπληρώνει την υποχρέωσή του εμπροθέσμως και, κατά συνέπεια, δεν λαμβάνει την έκπτωση, αυτό οφείλεται σε ταμειακή δυσχέρεια, η οποία δεν μπορεί να επηρεάζει την τιμή αγοράς. Επομένως τιμή αγοράς είναι το καθαρό, μετά την αφαίρεση της εκπτώσεως, ποσό και η μη ληφθείσα έκπτωση αντιπροσωπεύει χρηματοοικονομικό έξοδο.
Η μέθοδος του καθαρού ποσού είναι επιστημονικά ορθή, αλλά δυστυχώς, τόσο το λογιστικό πλαίσιο των Ε.Λ.Π., όσο και αυτό των Δ.Π.Χ.Α., αλλά και οι διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας υιοθετούν την μέθοδο του μικτού ποσού.
Επομένως, η απάντηση στο ερώτημά σας, με βάση το ισχύον λογιστικό πλαίσιο και τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας, είναι ότι θα εφαρμόσετε υποχρεωτικά τη μέθοδο του μικτού ποσού, δηλαδή κόστος αγοράς του περιουσιακού στοιχείου θα είναι η αρχική αξία αγοράς (στο ανωτέρω παράδειγμα, η αξία των € 1.000).